Objavljen ekskluzivni dnevnik “Uspomena na kralja Petra” Dobroslava M. Ružića

Kako je prenio RTS, radi se o memoarima koji su duže od sto godina bili nepoznati javnosti, dok se nasljednik unuk Dobroslav D. Ružić, član i legatar Udruženja “Adligat” nije dogovorio o njihovom objavljivanju sa predsjednikom udruženja Viktorom Lazićem, ujedno urednikom ovog izdanja.

Izdavači su Udruženje “Adligat” i Arhiv Vojvodine.

- Otkrivamo nepoznata istorijska dokumenta, pomažemo u njihovom objavljivanju, dopunjujemo i menjamo saznanja o ključnim trenucima srpske istorije - to je san svakog direktora arhiva i ja sam počastvovan da mogu da učestvujem u objavljivanju ovako dragocene arhivske građe - kaže Nebojša Kuzmanović, direktor Arhiva Vojvodine.

Dnevnici su pisani lično, za sebe, sa mogućnošću da ih eventualno jednog dana pročita Ružićeva najuža porodica. Prepuni su značajnih nepoznatih informacija, slikovitih detaljnih opisa koji oživljavaju jedno teško vrijeme, objašnjavaju zakulisne radnje. Ružić oštro kritikuje i detaljno zapisuje svaku manipulaciju političkih strana koje pokušavaju da svoje uske interese ostvare raznim zloupotrebama i manipulacijom kralja. Ružić naročito oštro kritikuje crnogorskog kralja Nikolu, za kojeg je kralj Petar bio ubijeđen da su ga potkupili Austrijanci.

Dnevnik pruža drugačiju sliku o tome kako je izgledalo vladati Srbijom početkom HH vijeka. Čak je i najomiljeniji vladar imao svakodnevnih problema i muka. Ružić opisuje i kraljeva iskrena nastojanja da uvede demokratiju zapadnog tipa, da se u unutrašnja politička trvenja ne miješa, osim ako nije u pitanju najviši nacionalni interes pa čak i tada nerado i sa strepnjom da ne uruši demokratske vrijednosti.

Iz ovog dnevnika saznajemo i mnogo o međunarodnim odnosima i o odnosima između velikih sila. Mišljenje ruskog cara, sa kojim je kralj Petar razgovarao, ne poštuju čak ni ruski ambasadori.

- Dobroslav M. Ružić to je čovek čiji život i karijera blistaju nad Srbijom kao zvezda zaštitnica. Od ranog detinjstva slušao sam o ovom “bibliotekaru nad bibliotekarima”. To je čovek na kojeg se svaki bibliotekar ugleda, na kojeg znalci gledaju sa najvećim poštovanjem, a čije je ime nedovoljno poznato javnosti. Kakvog je prijatelja i stručnjaka, kakav je izuzetan karakter kralj Petar izabrao za svog prijatelja i saradnika, najbolje govori o samom kralju, a način na koji Ružić piše o svom vladaru i poslovima koje obavlja podjednako svedoči o ličnosti kralja Petra, na nepoznat i nov, ljudski i blizak način, ali i o samom Ružiću kojeg bi sa ponosom i spokojem za svog bibliotekara i savetnika mogli izabrati i najmoćniji kraljevi svetske istorije - ističe Lazić.

Njegova kćerka Vidosava - Vida Ružić, čija zaostavština je takođe uključena u porodični legat u “Adligatu”, bila je supruga Miloša Crnjanskog. Bez njene podrške je nezamisliv život velikog pisca.

U okviru legata porodice Ružić “Adligatu” su stigli zaista posebni darovi - trosjed i dvije fotelje iz dnevne sobe Miloša i Vide Crnjanski, zatim Vidina šivaća mašina, kao i mnoštvo sitnijih, ali ne i manje značajnih predmeta i arhivske građe.

Izvanredna ličnost

Dobroslav M. Ružić (1854-1918) bio je bibliotekar kralja Petra Prvog, gimnazijski profesor, književnik, senator, državni savjetnik i ministar, čovjek koji je tokom Prvog svjetskog rata spasao Miroslavljevo jevanđelje. Bio je predsjednik Srpske književne zadruge i Zadužbine “Nikola Čupić”, nadzirao je izgradnju crkve Svetog Đorđa na Oplencu. Sve to, ipak, ne može u potpunosti da opiše izvanrednu ličnost koja je ostavila dubok trag u srpskoj kulturi.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.