Film posvećen prvoj ženi dobitnici Nobelove nagrade: Priča o Mariji Kiri 26. marta u Banjaluci

Francusko-iranska rediteljka Marjan Satrapi, nagrađena 2007. godine u Kanu za film “Persepolis”, snimila je ovaj dugometražni film u kojem Rozamund Pajk tumači Mariju Kiri, prvu ženu dobitnicu Nobelove nagrade. Scenario je nastao kao adaptacija romana Loren Rednis.

Marija Kiri je rođena 1867. u Varšavi, a u Francusku je došla da studira i tamo upoznala budućeg supruga. Pjer i Marija Kiri zajedno su otkrili radioaktivnost i prodrmali tadašnje naučne krugove.

Njih dvoje su 1903. godine osvojili Nobelovu nagradu za otkrivanje radioaktivnosti, nakon čega je Pjer ubrzo umro. Poslije njegove smrti Marija se počela još intenzivnije baviti naukom i osvojila je drugu Nobelovu nagradu za svoja otkrića koja su promijenila svijet.

Marija Kiri je bila prva profesorica na Univerzitetu Sorbona. U njena najveća dostignuća spadaju rad na teoriji radioaktivnosti i tehnikama razdvajanja radioaktivnih izotopa kao i otkriće dva nova hemijska elementa - radijuma i polonijuma. Pod njenim ličnim nadzorom vršena su, prva u svijetu, istraživanja o mogućnosti izlječenja raka pomoću radioaktivnosti. Jedan je od osnivača nove grane hemije - radiohemije.

Rođena je kao peto dijete u učiteljskoj porodici. Njen djed Jozef Sklodovski bio je poznati pedagog. Otac Vladislav Sklodovski bio je nastavnik matematike i fizike, kao i direktor dviju varšavskih gimnazija. Njena majka je bila pedagog i direktorica škole, ali je bolovala od tuberkuloze i preminula je kada je Marija imala 12 godina.

Kada je Marija završila gimnaziju, godinu dana je provela na selu u vlastelinskoj, zemljoposjedničkoj porodici svog oca, a potom kod oca u Varšavi, gdje je povremeno radila dajući privatne časove.

U Poljskoj toga doba žene nisu mogle ići na univerzitet pa je Marija sa starijom sestrom Branislavom sklopila dogovor da će je finansijski pomagati tokom njenog studiranja medicine u Parizu u zamjenu za to da sestra nju počne finansijski da pomaže na isti način za dvije godine.

U ulozi Pjera Kirija u filmu pojavljuje se Sem Rajli. Anja Tejlor Džoj igra Irenu, kćerku Marije Kiri, a Sajmon Rasel Bil profesora Lipmana sa Univerziteta u Parizu s kojim se Marija Kiri sukobila.

Skandal

Godine 1911. objavljena je veza Marije Kiri i francuskog fizičara Pola Lanževina. Ova veza je trajala oko godinu dana (1910. i 1911. godine). Lanževin je bio oženjen i ostavio je porodicu zbog ove veze. Novine su osuđivale Mariju kao ženu koja je rasturila porodicu Lanževinovih. Pošto je Marija bila četiri godine starija, novine su imale dodatni razlog da je optužuju.

Pošto se izjašnjavala kao ateista, a porijeklom je bila iz Poljske u kojoj je tada živio veliki broj Jevreja, javile su se i glasine da je Jevrejka iako je poticala iz poljske plemićke porodice.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.