Duhovna snaga Belog anđela
Jedna od najljepših fresaka u manastiru Mileševa je slika Belog anđela na Hristovom grobu koja je nastala još u XIII vijeku, ali je tokom XVI vijeka preko nje naslikana neka druga freska. Kada je tokom XX vijeka počela obnova Mileševe, oštećena freska iz XVI vijeka je uklonjena, a ispod nje, poslije mnogo vijekova, ponovo se ukazao prelijepi Beli anđeo.
I danas, sedam vijekova nakon što je nepoznati freskoslikar na svodovima mileševskog manastira živopisao jednog od anđela nije prestalo interesovanje, posebno istoričara umjetnosti i slikara, da se pronikne u tajnoviti put njegovog "rađanja" kao freske ali, prije svega, i kao umjetničkog djela. Anđeo je, kao jedan detalj freske, uveo manastir Mileševa u riznicu opštih dobara čovječanstva. Ono što je Birka kod Sedertelja u Švedskoj za svjetsku kulturnu baštinu - spomenik nulte kategorije, to isto je manastir Mileševa u Srbiji.
Pri susretu sa freskom anđeo koji sjedi na nadgrobnom spomeniku obučen u odijelo bijelo kao snijeg, svojim blagotvornim očima - bez razlike koji je ugao posmatranja ikone i njene ljepote - posjetioca gleda direktno u oči. Kao da žele, istovremeno, Beli anđeo i on produžiti susret i "razgovor" na putu potpunog razumijevanja blagovijesti koju je donio, a koja govori o Hristovom vaskrsenju.
Kada je iz Evrope poslat prvi satelitski signal u vasionu - u "paketu dostignuća zemljana", a to je u stvari bila poruka eventualnim razumnim bićima u vasioni, bile su slike čovjekovog osvajanja Mjeseca, Kineskog zida i Belog anđela. Vjerovalo se da će, ako u vasioni postoje razumna bića, shvatiti poruku koju svojom pojavom i likom nosi Beli anđeo - poruku ljubavi i razumijevanja.
Iz vijeka u vijek umnožavalo se interesovanje za mileševsku fresku nazvanu Hristovo vaskrsenje. Riječ je o freski iz manastira Mileševa koji je podignut u 13. vijeku kao manastir mauzolej, zadužbina kralja Vladislava II, sina Stefana Prvovjenčanog.
Manastir danas svakodnevno posjećuju vjernici, turisti, prolaznici koji na obali Mileševke traže, a neki i nalaze, odmor i mir od svakodnevne vreve. Freske Mileševe se ubrajaju među najbolja evropska ostvarenja 13. vijeka, a posebno se izdvaja čuvena freska Beli anđeo.
Na pravoslavnim vaskršnjim ikonama i freskama slika se blagovjesnik Gavrilo na grobnom kamenu, a najljepša predstava sačuvana je u manastiru Mileševa. Pored Belog anđela druga remek-djela su Bogorodica iz Blagovesti i Ktitorska kompozicija sa portretom kralja Vladimira. Ova djela takođe predstavljaju i najveće domete slikarstva tog doba u Evropi. Istorijski portreti: Ikonografija Nemanjića, na južnom zidu kraljević Vladislav, a na sjeveroistočnom likovi Nemanje, Svetog Save, Stefana Prvovjenčanog, Radoslava i Dragoslava.
Vaskrsenje Hristovo je u hrišćanskom učenju preduslov za buduće vaskrsenje svih pravednika, pa su pogledi vjernika uvijek okretani slikama vjere u spasenje. Mileševski slikar je na slici Belog anđela na Hristovom grobu ostvario toliki stepen ljepote umjetničkog djela da on u isto vrijeme pobuđuje divljenje, savršenstvo i istinsku nadu.
Pored toga u manastiru se nalazi i freska Svetog Save za koju se smatra da je njegov najrealniji prikaz. Manastir se danas nalazi pod zaštitom UNESCO-a kao dio svjetske kulturne baštine.
Dragulji umjetnosti
Smatra se da mileševske freske po svojoj ljepoti spadaju među prave dragulje srpske i evropske umjetnosti srednjeg vijeka. Slikari koji su svojim djelima ukrasili Mileševu bili su Grci, školovani u Carigradu, Nikeji ili Solunu. U Mileševi su neke freske slikane, a neke rađene kao mozaici.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
