Umjetnik ogledalo društva
Zadatak svakog umjetnika je da bude ogledalo društva. On reflektuje ono što gleda i doživljava. Balkan je nedefinisana sudbina, prosijana dubokim mitskim svijetom, rasplamsalim efektima, religioznom zaslijepljenošću, kolektivnim emocijama, koje uspješno filtriraju državne vlasti.
Rekao je ovo za “Glas Srpske” književnik Živko Perić, dobitnik nagrade “Slovo Podgrmeča”, koju dodjeljuje žiri Međunarodnih književnih susreta “Šušnjar 2013”. Perić živi i radi u Njemačkoj, do sada je objavljivao pjesme i pripovijetke, a ovu nagradu dobio je za roman “Balkanski recidiv”, objavljen u izdanju “Art printa”.
Glavni junak romana Tešo, zbog samo jedne pjesme, okarakterisan je kao nacionalista i, ni kriv ni dužan, završava u zatvoru.
- Taj režim, koji se srušio kao kula od karata, bio je ispunjen praznim formalizmom, mitskim ličnostima i organizacijama, političkom i semantičkom strogoćom, ugnjetačkim socijalnim ambicijama... Moje studentske dane u Banjaluci, osamdesetih godina dvadesetog vijeka, uporedio bih sa današnjim novim pionirima, koji sanjaju o digitalizovanom čovjeku, čije bi se funkcije pratile senzorima. Zapravo, radi se o opservaciji koja se prenosi na kulturu - kazao Perić.
Smatra da je literatura, kao i svaka druga umjetnost, uvijek i eksperimentalno polje za neku formu zajednice u datom vremenu.
- Kritika ciničnog razuma je uvijek slična. Supstancijalni odmak ćemo napraviti ako se udaljimo od dominantne parole: “Ja želim da budem ono za šta sam plaćen, pa makar propao moj talenat”. Umjetnik ne smije da bude cvijet, on mora kroz argumentovani cinizam, inteligentnu refleksiju, intuitivnu oštrinu da napravi pomak iz matriksa u kojem se dugo nalazimo - kazao je Perić.
“Balkanski recidiv” je i knjiga o ljudskoj sudbini uopšte, a u ovom romanu Perić kombinuje i prepliće realističko i modernističko pripovijedanje.
- Umjetnost je vijekovima bila protivprincip prirode. U njoj konkuriše čovjek na klasičan način, kao stvaralac. U “Balkanskom recidivu” ja sam pokušao da osvijetlim sjenku prošlosti, iskažem osjećaj za dramatične proporcije, ali i da očuvam dignitet umjetničke forme. Otuda i ova isprepletenost. Inače, da bi se opisao opisao balkanski tablo potrebno je mnogo vremena, rada i prostornog iskustva - kazao je Perić.
Riječ žirija
- Živko Perić vjerodostojno opisuje bratoubilački sukob na prostoru bivše Jugoslavije i stradanje onih koji su vjerovali u ideju jednakosti i zajedništva. U romanu “Balkanski recidiv” Perić govori o življenju u komunističkom periodu i posljedicama totalitarne vladavine nad narodom i čovjekom. Ovaj roman predstavlja epsko pripovijedanje o vremenu koje se pokušava zaboraviti, ali ono se pojavljuje u novom ruhu, u kojem se nepravda prema čovjeku i dalje čini, na drugačiji i suptilniji način - obrazložio je žiri nagradu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
