Promovisana knjiga o lokalitetu Ćelar i njegovom naslijeđu
DERVENTA - Knjiga o istorijskoj vrijednosti i naslijeđu koje čuva lokalitet Ćelar, nekadašnje groblje i crkvište, promovisana je večeras u Narodnoj biblioteci „Branko Radičević“ u Derventi.
Ćelar, odnosno srpsko pravoslavno groblje i crkvište, koje se nalazi u derventskom naselju Kostur, datira iz druge polovine 18. vijeka. Poslije dobijanja dozvole za gradnju pravoslavne crkve u Srpskoj varoši, pretpostavlja se da je stigla i dozvola za podizanje novog groblja, te se ovo na Ćelaru više nije koristilo.
Kako je objasnio jedan od autora djela, Damir Kljajić, tokom istraživanja pronađen je i osnov crkve, na čije postojanje upućuje i sam naziv lokaliteta.
– Istraživanje arheološkog lokaliteta Ćelar započelo je još 2011. godine, kada sam se prvi put zainteresovao i došao na lokalitet. Tada se već rodila ideja da se lokalitet detaljno istraži i da sve to objedinim u knjigu. Do 2021. godine sam sakupljao literaturu još razvijajući ideju da se sve ukoriči, a tada su se uključili i otac Željko Božić i Slaven Kuzmanović, koji je organizovao akcije čišćenja i uređenja samog lokaliteta – objasnio je Kljajić dodavši da je sam lokalitet istražen već krajem 19. vijeka, te da su pronađene zabilješke prvih istraživača, kao i fotografije arheologa iz Muzeja u Derventi nastale 1978. i 1979. godine.
Ponovna istraživanja su ujedno i najnovija, rađena 2021. godine.
– Arheolog Aleksandar Jašarević vršio je istraživanja tokom pet dana i tada je čišćen lokalitet, skinut površinski sloj zemlje i pravljena je sonda. Sve ove akcije za cilj imaju zaštitu lokaliteta u koju je potrebno da se uključe sve derventske ustanove kao i Republički zavod za zaštitu spomenika, kao i da se rekonstruišu i saniraju oštećeni dijelovi – rekao je Kljajić.
Jedan od autora knjige, yz Kljajića i Slavena Kuzmanovića, protonamjesnik Željko Božić, istakao je da su na lokalitetu pronašli šest spomenika sa natpisima.
– Posvetili smo jedno izvjesno vrijeme istraživanju starih natpisa na spomenicima na grobljima u našoj okolini. Na dva, od šest spomenika, postoje sa izuzetno teškim natpisima koje smo uspjeli da dešifrujemo. Groblja su naše najveće svetinje o kojima se treba voditi računa i jednostavno treba sačuvati to naše istorijsko naslijeđe, i kroz uređivanje, zbog natpisa, a posebno zbog ljudi koji tamo počivaju – kazao je Božić.
Angažman arheologa iz Doboja Aleksandra Jašarevića obezbijedila je Narodna biblioteka „Branko Radičević“, čiji zaposleni su se takođe angažovali i oko uređenja lokaliteta, a podršku ovom projektu pružila je i Turistička organizacija Dervente i Istraživački centar „Iskon“ koji su i organizatori promocije knjige.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
