Odlazak velikog srpskog književnika Stevana Tontića: Osvijetlio zvjezdani pjesnički svod
BANjALUKA - Čovjek izuzetnog stvaralačkog opusa, nosilac najuglednijih nagrada u Srbiji i BiH, jedan od najznačajnijih srpskih pjesnika Stevan Tontić preminuo je u 76. godini, subotu u Novom Sadu.
Vijest o njegovoj smrti saopštilo je Srpsko književno društvo čiji je bio član. U saopštenju su podsjetili da je Stevan Tontić bio aktivan u studentskim protestima 1968. godine te da je početkom 1969. godine postao glavni urednik studentskog lista “Naši dani”, da bi već treći broj bio sudski zabranjen, a redakcija raspuštena.
- Odbio je da služi u bosansko-muslimanskoj armiji pa je gonjen da kopa rovove na prvoj liniji fronta. Isključen je iz članstva Udruženja književnika BiH u koje se nikad više nije vratio. Polovinom januara 1993. uspeva da ilegalno izađe iz grada, stigne u Beograd, odakle krajem aprila 1993, na poziv nemačkih pisaca i prevodilaca, odlazi u Berlin, gde će kao izbeglica bez zaposlenja ostati blizu devet godina - navedeno je u saopštenju.
Istaknuto je da za vrijeme pjesnikovog egzila u Njemačkoj njegova supruga boravila s majkom u izbjegličkom statusu u Beogradu.
- Posle vraćanja okupiranog stana u Sarajevu, iz kojeg je s piščevim rukopisima i bibliotekom nestalo i sve drugo, bračni par se krajem 2001. vraća u taj grad, u čemu će videti neku vrstu “obrnutog egzila”. Tontić tu živi kao slobodni pisac, da bi se 2014. nastanio u Novom Sadu - saopšteno je iz Srpskog književnog društva.
Tontić je pisao poeziju, prozu, eseje, kritiku i prevodio s njemačkog jezika. Sastavio je nekoliko antologija, među njima i veoma zapaženu antologiju “Moderno srpsko pjesništvo” objavljenu 1991, s obuhvatom srpskih pjesnika 20. vijeka iz Jugoslavije i dijaspore, što je bila prva antologija srpske poezije u istoriji BiH.
Od velikog pjesnika oprostio se književnik Nenad Grujičić koji je na stranici “Brankovog kola”, čiji je predsjednik, napisao da nas je napustio jedan od najvećih savremenih srpskih pjesnika.
- Kao drag prijatelj dolazio je na “Brankovo kolo” učestalo, praktično od početka, i bio među najozarenijim i najvažnijim gostima u Sremskim Karlovcima, na Stražilovu i u Novom Sadu. Donosio je apsolutnu veru u poeziju i pobratimsku ljubav pri svakom susretu pa i kad je igrao šah na našem jedinstvenom pesničkom turniru svakog septembra - napisao je Grujičić.
On je kazao da je Stevan Tontić izdanak onih krajiško-bosanskih književnih bardova koji su ukupnom korpusu naše poezije i literature dali neizbrisiv trag, a to su Petar Kočić, Branko Ćopić, Skender Kulenović i Duško Trifunović.
Književnik Ranko Risojević se od svog prijatelja Stevana Tontića oprostio tekstom na svom “Fejsbuk” profilu.
- Iza Stevana je ostalo veliko književno djelo koje će generacije i generacije čitati. Bio je omiljen među kolegama, dobio je zaslužene nagrade najvišeg ranga. Radovali smo se njegovom dolasku u Banjaluku, čitali sve što bi napisao kao literarnu svečanost - napisao je Risojević na “Fejsbuku”.
Ova vijest pogodila je i književnika Predraga Bjeloševića koji je na svom “Fejsbuk” profilu napisao da je svijet napustio uzorni pjesnički brat i prijatelj.
- Otišao je u vječnost, da posvijetli zvjezdani pjesnički svod, da u ime čovječanstva postavi pitanje Gospodu o biću i bitku u zao čas! Da kad ga posjetimo, kao i uvijek, za nas ima spreman odgovor. Počivaj u miru, vrli pjesniče, tvoje pjesme će živjeti u nama i sa nama koji smo te slijedili, voljeli i ponosili se tvojim uspjesima. Vječna ti slava i hvala! Amin - napisao je Bjelošević.
Stevan Tontić je rođen u Grdanovcima kod Sanskog Mosta 1946. godine, osnovnu školu završio je u Lušci Palanci, srednju u Sanskom Mostu i Prijedoru, a studije filozofije sa sociologijom u Sarajevu. Bio je tri godine član NIN-ovog žirija kritike za roman godine, član srpskog i njemačkog PEN-centra, Udruženja književnika Srbije, Srpskog književnog društva i Udruženja književnih prevodilaca Srbije. Na njemački je, zajedno sa Viktorom Kalinkeom, preveo “Liriku Itake” Miloša Crnjanskog.
Dobitnik je brojnih priznanja, među kojima i Šantićeve nagrade grada Mostara, zatim izdavačke kuće “Svjetlost”, Šestoaprilske nagrade grada Sarajeva, Zmajeve nagrada Matice srpske, Kočićeve nagrade grada Banjaluke i mnogih drugih.
“Pismo kući”
“Mi smo dobro, mama.
Svako se okrenuo svome poslu.
Na svoju stranu.
Noge su u Polju.
Mozak je u Institutu.
Srce je u Zavodu.
Pluća su u Prirodi.
Duh je u Vatri. U Nebu. U Grobu.
Duša je pod Pragom.
Ruke su, evo, polete po Stolu -
Evo te pozdravljaju, mamice.”
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
