Jezik najjače oružje naroda
Banjaluka - U protekle, nešto više od dvije decenije, naš narod je prolazio kroz različite golgote i nevolje, ali se u vremenu o kojem je riječ dogodilo i nešto kapitalno važno, približili smo se ozbiljnim narodima bar u jedom domenu, u filologiji.
Rekao je ovo za "Glas Srpske" profesor Filološkog fakulteta u Banjaluci Duško Pevulja, čija je hrestomatija "Obnova srbistike" ugledala svjetlo dana u Narodnoj i univerzitetskoj biblioteci Republike Srpske.
- Povod za sastavljanje hrestomatija je u nastojanju da se prikaže dvadesetogodišnji period obnove srpske filološke tradicije, godine u kojima se srpska filološka tradicija vraćala i vratila svojim vukovskim korijenima i slavističkim okvirima. Prestali smo biti sprovodioci tuđeg i po nas razarajuće štetnog filološkog projekta - kaže Pevulja.
Ističe da su na planu obnove srbistike neuporedivo najveći doprinos dali univerzitetski profesori Petar Milosavljević, Radmilo Marojević i Miloš Kovačević.
- U savremenim balkanskim prilikama i neprilikama, u našim prirodnim nastojanjima da se održimo, filološke istine i dalje su naš najjači adut i temelj naše superiornosti nad onima koji grade svoju posebnost na onome što su od nas oteli, a sve to potvrđuju iznova unižavanjem Srba i rasparčavanjem srpskog jezika - kazao je Pevulja.
Dodaje da su Milosavljević, Marojević i Kovačević od početka devedesetih godina dvadesetog vijeka objavili više od dvadeset knjiga iz oblasti srpske filologije, što bi, kada bi bilo štampano u okvirima jedne edicije, predstavljalo najreprezentativniju srpsku filološku ediciju. Hrestomatiju "Obnova srbistike" čini po pet tekstova Milosavljevića, Marojevića i Kovačevića.
- Ti tekstovi su okosnica. U prološkom dijelu nalazi se glasoviti, a svojevremeno inkriminisani i nedovoljno poznati tekst Vuka Karadžića "Srbi svi i svuda", dok je prološki karakter namijenjen tekstu "Slovo o srpskom jeziku", objavljenom 1998. godine u Beogradu. Takvim kompozicionim rješenjem prikazan je kontinuitet srpske filološke misli - objasnio je Pevulja.
Kaže da je u jednoj studiji nastojao da prikaže istorijat dvadesetogodišnjeg procesa obnove srbistike, a u drugoj opozitnu nepomirljivost srbistike i serbokroatistike.
- Trudio sam se da u hrestomatiji donesem što više činjeničnih priloga i mahom zaboravljenih dokumenata koji svjedoče u prilog srbistici i njenom naučnom utemeljenju, a protiv serbokroatistike, kao politički projektovane pseudonaučne filologije, koja je razorila nacionalno tkivo srpskog naroda, pomutila mu identitet i etničku svijest - rekao je Pevulja.
U uvodnoj studiji, oslonjen na rezultate istraživanja Milosavljevića, Marojevića i Kovačevića, koji su bili njegovi profesori, Pevulja je želio da pokaže puteve i stranputice srpske filologije.
- Srpska lingvistička nauka danas ne smije davati naučni legitimitet rasparčavanju vlastitog jezika. Varijante srpskog jezika pod nazivima hrvatski, bosanski, bošnjački, crnogorski, politički su konstrukti na koje srbistika ne može pristati jer bi time sama sebe poništila - smatra Pevulja.
Praksa
- Hrestomatija "Obnova srbistike" ima i praktičnu namjenu, a to znači da srbističke naučne istine o srpskom jeziku i književnosti, preko relevantnih tekstova okupljenih u jednoj knjizi, predstavi jednom širem krugu zainteresovanih čitalaca. To su prije svega nastavnici i profesori u našim školama, jer na naučnom planu srbistika je obnovljena, preostaje da se njena stanovišta operacionalizuju u praksi - kaže Duško Pevulja.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
