RECENZIJA “Vikinzi Valhala” (2021) - Varvari u eri klišea
Nastavak ultrapopularne serije “Vikinzi”, nazvan “Vikinzi: Valhala” (Vikings: Valhalla), promijenio je emitersko-producentsku sredinu (“Netfliks” umjesto kanala “Histori” i “Amazon”) i pomjerio hronološki radnju stotinak godina naprijed, ali to nije popravilo ključne i već prepoznatljive mane autorskog rukopisa glavnog kreatora i producenta Majkla Hirsta.
Tvorac popularnih istorijskih saga poput serijala “Tjudori”, pomenutih “Vikinga” ili filma “Elizabeta”, možda zna privući publiku svojim radovima, postavljenim u slobodnom i modernom ključu (krv, seks, intrige, uz krajnje labavo pridržavanje istorijskih činjenica), ali nakon nove serije, evidentno je da ima problem scenarističkog vođenja sopstvene priče prema ubjedljivom raspletu i finalu.
Slično njegovim prethodnim radovima i novo Hirstovo umjetničko čedo, koje počinje zanimljivo postavljenim zapletom i izgrađenim karakterima, ovaj put smješteno je u eru ratnih sukoba vikinških i anglosaksonskih vladara sredinom 11. vijeka, koji se bore oko engleskog prestola, odnosno u doba postepenog jačanja hrišćanstva u odnosu na paganska vjerovanja nordijske mitologije. No, kako radnja odmiče, tako gledamo sve konfuzniji zaplet i motivaciju glavnih junaka. Na stranu umjetnička sloboda u odnosu na naučne činjenice, što je legitimno pravo autorskog viđenja, problem je i kada se i tako fiktivno postavljena priča počne gubiti u lavirintu nedosljednosti, odsustvu elementarne logike i klišeiziranih rješenja na prvu loptu.
Ono što počinje kao ratnička invazija različitih vikinških grupacija (Norvežani, Danci, Islanđani, hrišćani, pagani itd), željnih osvete zbog pokolja njihovih sunarodnika u Britaniji, postepeno se pretvara u dinastičke borbe oko vladarskih stolica i religiozni sukob. To je već oprobani Hirstov recept sačinjen od tajnih planova ambicioznih vođa, intrigama podmuklih dvorana, osvetom razočaranih žena, nasiljem fanatičnih vjernika uz obilje akcije, krvi i seksa.
To je i dalje legitimna žanrovska postavka, ali legitimnost umjesto da dobije na snazi i autentičnosti priče, svakom novom epizodom tone u rutinersku prosječnost i pribjegavanje otrcanim scenarističkim formulama, što umjesto katarzičnog finala donosi bljutav okus razočarenja i izraženiju apatiju prema glavnim karakterima.
Stvar nije spasila ni angažovanje iskusnog scenariste Džeba Stjuarta (“Umri muški , “Bjegunac”), za vođu scenarističke ekipe i razradu bazičnih ideja. Naime, Stjuratov tim dobro funkcioniše u akcionom segmentu priče (posebno u prve četiri epizode), ali kada treba ostvariti smislenu vezu između glavnih likova i njihove uloge u kontekstu cijele priče, brzo kreću stopama svog mentora Hirsta i počinju se gubiti u kompleksno postavljenim podzapletima centralne priče i tragikomično postavljenog raspleta posljednje epizode, simbolično nazvane “Kraj početka”.
Sa druge strane, reklo bi se i očekivano s obzirom na producentsku moć “Netfliksa”, serija vizuelno djeluje spektakularno, uz impresivnu scenografiju, koreografiju i fotografiju, posebno u masovnim scenama, te svedenu i ogoljenu režiju koja savršeno odgovara akcionom profilu serije.
Ipak, teško je popraviti nešto što u svega osam epizoda dominantno nudi utisak već viđenog, kako kroz trule kompromise sa ideološkim postavkama tzv. kulture otkazivanja (isforsirana rasna i rodna ravnopravnost likova, kilometrima udaljena od istorijske stvarnosti), tako i kroz seriju idejnih klišea (odrastanje u sjenci moćnog oca, osveta zbog silovanja, bratska izdaja, osveta ponižene supruge, ljigavi dvorski spletkaroš).
U krajnjem zbiru, skandinavski varvari u seriji spektakularno stupaju na istorijsku scenu srednjovjekovne Evrope, ali umjesto trijumfa divljeg sjevernjačkog duha nad evropskom dekadencijom, dobili smo kolaž vizuelno lijepih, ali ispraznih klišea, te bolnog poraza slobodarskog duha pred zavodljivošću konformističkog diktata sveprisutne kulture političke korektnosti.
Ocjena 3
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
