RECENZIJA “Ubica” (2023): Nema čovjeka, nema problema VIDEO
Povratnička saradnja Dejvida Finčera, jednog od najcjenjenijih filmskih autora današnjice, i kultnog scenariste Endrjua Kevina Vokera (“Sedam”, “Igra”, “Borilački klub”) kroz adaptaciju serije grafičkih romana, koju je napisao Aleksis Mac Nolent, a ilustrovao Luk Žakamon, pod nazivom “Ubica”, potvrdila je da je Finčer kao režiser najbolji kada radi sa ljudima koji pišu jednostavne, ali efektne priče, koje on nadograđuje slikom, glumom i zvukom pretvarajući ih u autentične dragulje u jednoličnoj uniformisanosti ponude moderne kinematografije.
Nakon barokne posvete starom Holivudu “Monk” (2020) i kompleksnog melodramskog trilera “Nestala”, lijepo je gledati Finčera kako se vraća minimalističkim temama kroz priču o profesionalnom ubici čiji zadatak kreće po zlu, a koju ovaj majstor perfekcije slaže kao dijelove švajcarskog sata oko bazičnog mehanizma naslijeđenog iz predloška.
Uvodeći nas u priču kroz spori, 20-minutni prolog u kojem upoznajemo anonimnog ubicu iz naslova u, treba li reći, besprijekornom tumačenju Majkla Fasbindera, asketskog tipa koji u nekom pariskom stanu strpljivo čeka svoju metu, radeći jogu, jedući hamburgere, perući zube, slušajući “Smitse” da snizi puls i postavljajući snajper za hitac, dok nas kroz seriju monologa upoznaje sa sobom i svojim poslom. Brzo postaje jasno da je u pitanju čovjek koji sebe vidi kao surovog profesionalaca, čija su životna pravila veoma jednostavna: Drži se plana, predvidi, nemoj improvizovati, ne vjeruj nikome, ne prepuštaj prednost drugima, nemoj imati empatiju, budu neupadljiv, radi za novac... Ukratko, odradi posao, nestani i naplati, kilometrima daleko od akcionog glamura filmskih ubica poput, recimo, Džona Vika.
Problem nastaje kada se ubici desi nešto neobjašnjivo, a to je promašaj mete, što ga stavlja u neplanirano bjekstvo, dok njegovi poslodavci pokušavaju riješiti nastali problem po omiljenom Staljinovom metodu: “Nema čovjeka, nema problema”, šaljući za njim par njegovih kolega koji ranjavaju njegovu djevojku u ubičinom egzotičnom skloništu u Dominikanskoj Republici. Jasno je da to ne može proći bez osvete i Finčer svog asketskog tipa pokreće u osvetničku putanju kroz Nju Orleans, Majami, Njujork i Čikago kako bi pronašao nalogodavca posla i njegove saradnike.
I tu Finčer dolazi na svoje, dok se Fasbinder, kao neupadljiv čovjek/duh kreće iz grada u grad. Škrt na riječima, efikasan na djelu, on pojačava dinamiku konstantno dižući režiserski tempo, dok kristalno čista kamera Erika Meseršmita majstorski izvlači maksimum iz svakog kadra, a muzika Trenta Reznora dodatno pojačava jezivu atmosferu prateći titularnog antijunaka, zlokobno distanciranog od emocija.
Fasbinder doslovno briljira u svakom kadru, mrtvački kamenog lica, na samoj ivici neljudskog mira, on strpljivo ide od traga do traga, od čovjeka do čovjeka, ostavljajući iza sebe samo leševe, jer mrtva usta ne govore, tražeći, poput svakog profesionalca u modernom društvu, onog koji plaća, jer su ostali u suštini nebitni i lako zamjenjivi dijelovi kapitalističkog mehanizma, koji počiva na moći novca. Jednako lako on ubija nevažnog taksistu, svog dugogodišnjeg kontakta i kolege po profesiji, nemilosrdno čisteći tragove za sobom, rutinski i precizno, pomalo dosadni tip koji, da citiramo svuda prisutne “Smitse”, zna da je svima trn u oku i ne planira da se promijeni, osim ako ga ne ostave na miru da krcka svoju krvavo stečenu zaradu.
I tu je već jasno koliko su Finčer i Reznor majstori svog zanata jer saundtrek kojim dominiraju “Smitsi”, bend koji je proslavio mušku emotivnost u mačoidnom svijetu osamdesetih, savršeno daje muzičke šlagvorte za djela čovjeka koji emocija nema, već samo klijente i mete. Da bude zanimljivije, Morisi i društvo jednako upotrebljivo funkcionišu u napetim akcionim scenama ili njihovoj kontraravnoteži, filozofskim promišljanjima glavnog antijunaka.
I ako pomislite tokom gledanja filma da je ubica definitivni prototip profesionalca bez mane i slabosti, tog idealnog anonimnog službenika u svijetu otuđenosti 21. vijeka, surovi Finčer nam u finišu malim treptajem Fasbinderovog lica ipak daje poraznu istinu. Ubica je ipak samo čovjek, kao i svako od nas, sposoban da osjeća, što znači i da pogriješi. Za razliku od Finčera, koji luksuz greške sebi rijetko dozvoljava. Tačnije, priča o hladnom, metodičnom ubici, koji je vođen strogim kodeksom ponašanja, i koja je napravljena sa prepoznatljivom pedantnošću koja definiše njegov rediteljski opus, bez dileme je novi trijumf Finčerovog stila i pogleda na svijet, provokativan, beskompromisan i mračno duhovit.
Ocjena: 5
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
