RECENZIJA “Rijaliti”(2023): Stvarnost nije film VIDEO

Naime, Viner je radila u američkom ratnom vazduhoplovstvu, kao službenica sa pristupom supertajnim dokumentima te kasnije prevodilac sa paštunskog, farsi i dari jezika, što se ispostavilo kao vrlo korisna vještina za Nacionalnu bezbjednosnu agenciju (NSA), gdje je radila kao saradnik, čekajući borbeni raspored na terenu. Iako joj je primarni zadatak na poslu bilo praćenje aktivnosti u Iranu, koristila je pristup tajnim podacima da dođe do dokumenta koji potvrđuje ruske hakerske napade na američke biračke spiskove uoči predsjedničkih izbora 2016. godine, iako ne i direktni uticaj na birački proces i Trampovu pobjedu. Ljuta i razočarana traćenjem njenih potencijala i varanjem javnosti od strane države taj dokument poslala je portalu “Intercept”, zbog čega ju je uhapsila agencija FBI. Osuđena je na pet godina i konačno puštena zbog dobrog vladanja 2021. godine.

Tina Sater je priču o Rijalitinom hapšenju pretočila prvo u pozorišnu predstavu “To je ova soba”, zatim je tekst uz pomoć Džejmsa Pola Dalasa pretvorila u scenario za igrani film sa Sidni Svini, mladom zvijezdom serije “Euforija” u glavnoj ulozi za striming servis “Maks”.

Cijeli tekst predstave i filma čini transkript njenog hapšenja koji su FBI agenti snimili tokom akcije ispitivanja, što je na kraju odredilo kompletnu formu i atmosferu filma, koji doslovno predstavlja pokaznu vježbu filmskog minimalizma. Od ogoljene, dokumentarističke kamere preko tri lokacije snimanja (dvorište ispred kuće, sobe u kući i par flešbekova na kancelariju) do odsustva bilo kakvog holivudskog glamura u samoj priči i atmosferi filma.

Vizuelnu škrtost filma prati jednako ogoljena muzika i minimalistički ansambl sveden na tri lika i par sporednih, koji briljiraju gradeći u nekih 80 minuta bizarnu atmosferu tihe paranoje, koja u krajnjem skoru izaziva jeziv efekat nemoći pojedinca u sudaru sa državnim sistemom, bez obzira na samouvjerenost ili plemenitost njegovih namjera.

U tako kamerno postavljenoj filmskoj sceni mnogo toga zavisi od glumačke kreacije, a na svu sreću oni ovdje redom briljiraju, od Sidni u glavnoj roli do Džoša Hamiltona i Marsanta Dejvisa, kao tandem FBI agenata. Svinijeva, bez šminke, obučena u bijelu košulju i kratke pantalone, savršeno tumači usamljenu djevojku, koja u kući drži dvije puške i pištolj, psa i mačku, kuvajući se u frustraciji ličnih promašaja, sopstvenog neiskorišćenog potencijala i prljavih igara političara najveće demokratije na planeti. Jednako vješto joj parira muški tandem, koji u sat vremena od simpatičnih, skoro pa prijateljskih naklonjenih drugara, koji brinu za njene kućne ljubimce, polako prelaze u profesionalce koji se igraju mačke i miša sa Rijaliti, izvlačeći od nje priznanje, pretvarajući svaki gest, grimasu i riječ u mali korak do ostvarenja svog cilja. I bez obzira na to što zbunjena i prestrašena Rijaliti glumi hladnokrvnost, stalno ponavljajući da ona nije Snouden ili neki od tih “zviždača”, dok je agenti smiruju, riječima “da oni znaju da ona nije opasni zli špijun”, ali da im samo kaže zašto je to učinila, brzo postaje jasno da se ova priča za glavnu junakinju neće završiti dobro.

Iako je ovo samo film, zahvaljujući talentu autora savršeno je dočarana egzistencijalna mučnina obične djevojke, koja se bavila jogom i teretanom, udomljavala napuštene pse i samo željela da služi “štiteći američki narod” i kako se suočava sa surovim birokratskim aparatom, koji efikasno štiti državu od tog istog naroda. I bez obzira na to što je autorka oštricu svog filma usmjerila na grijehe Trampove administracije, ne treba imati iluzija da bi se bolje provela da je isto uradila za vrijeme Bajdenove administracije. Sistem, prosto rečeno, na kraju uvijek pobijedi, koliko god pojedinac bio hrabar ili plemenit i bez obzira na to da li je filmska priča o njemu rutinski blokbaster ili zanimljiva niskobudžetna drama.

Ocjena 4

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.