RECENZIJA “Oluja” (2022): Egzodus snimljen suzama i krvlju

Dobra je stvar da se prvo i svakako zakašnjelo hvatanje (da napomenemo, bez podrške Filmskog centra Srbije) s ovako teškom tematikom, na kraju završilo prilično dobrim filmom, koji iako ima određenih propusta i nedorečenosti, ipak, na veliki ekran na upečatljiv način prenosi intenzitet i emocije bolne tragedije stradalnika u “Oluji”.

Mudro izbjegavajući da od svog filma pravi političko-propagandni pamflet ili neumjerenu glorifikaciju tragedije stradalnika iz redova vlastitog naroda, talentovani Radunović izabrao je da kroz kombinaciju ratne drame, porodične drame i osvetničkog filma, napravi kinematografski omaž običnim ljudima, uhvaćenim u ludilu ratnog stradanja pokrenutog od strane političara, čije odsustvo iz filma, možda i više govori od njihovog prisustva.

Radunović je scenaristički priču postavio kroz sudbinu dva glavna lika. Jedan je Ilija (Jovo Maksić), običan seoski čovjek, muž, otac i vojnik kao i hiljade njegovih sunarodnika stradalih u “Oluji”, dok je drugi Dane (Zlatan Vidović), bivši legionar i skoro pa vestern figura neumoljivog osvetnika, koji traži tijelo svog brata blizanca sveštenika Bojana i krvavu naplatu duga od njegovih ubica. Preplićući sudbinu glavnih likova sa sudbinama sporednih junaka poput švercera i profitera Brace (Davor Janjić) ili Ilijinog saborca Stevana (Ljubiša Milišić), on je dobio u finalnoj verziji kompleksnu galeriju likova i teško razumljiv zaplet za film u trajanju od 156 minuta. Koliko je to bila posljedica njegove namjere da zaplet postavi u tom maksimalističkom obliku, a koliko je to posljedica viška materijala snimljenog za seriju i nemogućnosti montaže da to spakuje u normalan filmski format, teško je procijeniti, ali jasno je da je to ostavilo trag na ritam i hronologiju snimljenog materijala.

S druge strane, Radunović se daleko bolje pokazao u režiserskom dijelu posla, posebno u žanrovskim segmentima filma, poput akcionih dijelova, gdje sjajno drži tempo, autentično dočarava adrenalinsko ludilo borbe ili emocionalni slom ljudi istrgnutih preko noći iz sopstvenog doma i poslatih na put bez pravog povratka. Pomno vodeći računa o sitnim, ali nikako nevažnim detaljima poput jezika, oružja ili izgleda svojih likova on je neosporno dobio na autentičnosti slike, ostavljajući vrsnom glumačkom ansamblu da izvuče maksimum emocija iz svojih karaktera i popravi propuste u njihovoj interakciji s drugim segmentima filma.

Ova rizična taktika, nošena glumačkim talentom i harizmom Jove Maksića, Zlatana Vidovića i pokojnog Davora Janjića, ali i većim dijelom ostatka glumačke postavke, pokazala se u jednom dijelu filma dobitnom kombinacijom, posebno u ključnim scenama tragedije izbjegličkih kolona ili ratnih borbi u gudurama Dinare, ali u nekim mirnijim i dramskim momentima priče, prije svega u dugom epilogu filma, nije uspjela pokriti zanatske greške u scenarističkom dijelu posla.

Zbog toga film pravi propuste na nivou uvjerljivosti (teško je povjerovati da recimo Ilija ne bi kontaktirao porodicu supruge u potrazi za njom i sinom ili da Danetova majka ne bi prepoznala sinove) i gubi na dinamici, nakon serije krvavih tragedija tokom prvih dana avgusta 1995. godine, koje publiku emocionalno smrve suzama i krvlju, a potom je ostave tako potresenu u mirnijem dramskom raspletu preživjelih junaka, čekajući predugo završnu katarzu, neophodnu za ovakav film.

Ipak, bez obzira na scenarističke propuste ili višak režiserske želje da iskoristi što više snimljenog materijala za završnu verziju filma, Radunović se kao dvostruki autor pokazao dostojan impresivnog zadatka, koji je preuzeo na svoja pleća u svom dugometražnom filmskom debiju. Njegova “Oluja”, možda bolje funkcioniše kao ratni ili akcioni film nego epska drama, ali je svoju priču o egzodusu krajiških Srba ispričala autentičnom filmskom slikom, maestralnom glumom i uvjerljivim emocijama, zbog čega njen autor može ponosno pogledati u oči publici, ali i stradalnicima stvarne “Oluje”.

Ocjena 4

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.