RECENZIJA “1923” (2023) - Teško vrijeme za kauboje VIDEO

Nakon  mini-serije “1883” i dolaska Datonovih u Montanu, na red je stigla serija “1923” i era dvadesetih, prohibicija, industrijalizacija, ekonomska kriza i sve ekspresivniji dolazak civilizacije, faktori koji grade društveni bekgraund u kojem pratimo generaciju Datonovih i borbu da sačuvaju porodični ranč. Period poznat kao Velika depresija pred Datonove stavlja novi oblik iskušenja, kompleksniji i opasniji nego ranije. Manjak potražnje za govedinom nakon Prvog svjetskog rata, suša, hipotekarni krediti, najezda gramzivih industrijalaca sa istoka, koji su bacili oko na njihovu zemlju i rudno bogatstvo ispod nje, nova je vrsta neprijatelja, podmuklija i opasnija od surove divljine, Indijanaca i kradljivaca stoke, a Šeridan kao autor ne krije na čijoj su strani njegove simpatije, stavljajući na jednu stranu svoje posljednje kauboje, a na drugu podmukle “glasnike” novog vrlog doba.

Daleko mračniji i nasilniji ton serije “1923” u odnosu na matični serijal “Jelouston”, istaknut manjkom pionirske romantike koja je bila zaštitni znak “1883”, u prvi plan stavlja upečatljive karaktere i brutalnu atmosferu vremena odumiranja vestern mitologije Divljeg zapada pred naletom civilizacije i njenih pravila. Bezdušnu mašineriju kapitalizama novog doba ne interesuje mnogo pojedinac i njegova sloboda, već profit po svaku cijenu, što znači da će, ko god se nađe na njenom putu, biti samljeven, uključujući i članove klana Daton, samo što će se ovaj put bogati industrijalci predvođeni Donaldom Vajtfildom (Timoti Dalton) namjeriti na pogrešne ljude, koji će do posljednjeg braniti zemlju koju su osvojili oružjem i krvlju. Ono što počinje kao rat stočara i ovčara oko ispaše brzo otkriva svoju suroviju pozadinu, a dok se leševi gomilaju oko ranča “Jelustoun”, teško ranjeni Džejkob Daton (Harison Ford), patrijarh Datonovih, i njegova supruga Kara (Helen Mirjam) pokušavaju konsolidovati redove do dolaska nećaka Spensera (Brendon Sklenar) koji postratne traume liječi loveći životinje u divljini Afrike.

Kombinujući vestern poetiku sa žanrom avanture i krimića, Šeridan polako, ali sigurno gradi zaplet o sukobu dva svijeta, jednog koji nestaje i drugog koji dolazi ne mareći ni za koga ko se ne uklapa u njegova pravila i norme. S jedne strane imate hrabre i surove ljude koji lično brane svoju teško izborenu slobodu, a s druge bezobzirne kapitaliste koji iz sigurnosti biju svoje bitke spletkama, novcem, advokatima i tuđim životima. Granica između njih možda često djeluje tanka, prosto rečeno, surova vremena traže surove ljude, ali koliko god Datoni bili okrutni u odbrani svojih prava, oni, za razliku od svojih protivnika, ne planiraju prekopati zemlju radi ruda, istrijebiti životinje i ljude na njoj uzimajući im egzistenciju i dušu radi nekoliko miliona dolara više na vlastitom računu.

Šeridan je okupio glumački tim teškaša predvođenih Fordom i Mirjam, koji sa lakoćom igraju svoje sudbinske karaktere, dok im iz drugog plana jednako uvjerljivo asistiraju mlađa pojačanja kao Brendon Sklenar ili sjajna Džulija Šlefner kao njegova vjerenica Aleksandra, gradeći daleko kompleksnije i uvjerljivije karaktere u odnosu na matični serijal.

Raskošna produkcija od skoro 30 miliona po epizodi uočljiva je u svakom kadru, sa perfektnom fotografijom i kamerom koja izvlači maksimum iz surovih predjela Montane ili divljine Afrike, nadopunjujući glumačku igru i scenarističku postavku iz epizode u epizodu.

U startu lišen ideja o angažovanom pseudoartizmu ili cehovskih ambicija za nagradama, Šeridan uz pomoć režisera Gaja Ferlanda i Bena Ričardsona pretvara “1923” u kreativni vrhunac svoje ikonične vestern poetike o pravim Amerikancima sa zapada. S jedne strane pažljivo prilagođene duhu vremena, ali s druge da pravi bezlične kompromise radi društvenog konsenzusa sa predvodnicima kulture otkazivanja. Ukratko, jedna od serija godine na samom početku iste.

Ocjena 5

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.