Nuliranje Incka
U američkoj pravno-političkoj tradiciji postoji doktrina poznata kao “pravo država” ili u originalu “states rights”. Prema toj doktrini, koja je zasnovana na izvornom značenju američkog Ustava, federalnoj vladi se daju vrlo precizno delegirana ovlašćenja, a sve što joj nije delegirano, ostavljeno je državama članicama SAD kao njihova ingerencija.
Pošto je dejtonska BiH čedo SAD ili preciznije njihovog diplomate Ričarda Holbruka (o mrtvima sve najbolje, khm!), onda ne čudi sljedeći član Ustava BiH, odnosno Aneksa 4 Dejtonskog mirovnog sporazuma koji doslovno kaže: “sve vladine funkcije i ovlaštenja koja nisu ovim Ustavom izričito povjerena institucijama BiH, pripadaju entitetima”. A pošto su decidirano navedene i nabrojane “sve vladine funkcije i ovlaštenja koja su povjerena institucijama BiH”, onda je jasno da SVE ostale pripadaju entitetima, tj. Republici Srpskoj i FBiH.
Toliko o pomenutoj doktrini o “pravu država”, iako bi se i te kako imala reći koja riječ o tome kako se u BiH funkcije i ovlašćenja koja Ustavom nisu povjerena zajedničkim institucijama u kontinuitetu mimo Ustava otimaju od entiteta i prenose na institucije na nivou BiH. U ovom slučaju je mnogo važnija i aktuelnija doktrina “poništavanja protivustavnih federalnih zakona” ili originalno “states nullification”, što u srpskoj pravnoj nauci odgovara terminu nulifikacija.
U SAD ta doktrina označava pravo federalnih jedinica, odnosno američkih federalnih država, da ponište i na svojoj teritoriji onemoguće primjenu pravnih akata koje smatraju štetnim i neustavnim. Među “očevima američke nacije” koji su formulisali tu doktrinu su Tomas Džeferson i Džejms Medison i na osnovu nje su dvije američke države - Virdžinija i Kentaki - poništile jedan federalni zakon koji je drastično ograničavao slobodu štampe. U tim rezolucijama je rečeno da su u “SAD države suverene, tako da države imaju pravo da konačno tumače šta je ustavno, a šta ne. Zato odbijamo da primjenjujemo ovaj zakon na našoj teritoriji”.
Poslije svega rečenog, nameće se pitanje na osnovu čega se Republici Srpskoj uskraćuje pravo da po uzoru na pravnu praksu “najstarije svjetske demokratije” odbije da na svojoj teritoriji primjenjuje akt koji drastično ograničava slobodu govora i štampe, odnosno nametnutu odluku bivšeg visokog predstavnika u BiH Valentina Incka o dopunama Krivičnog zakona BiH. Nažalost, smislenog, opravdanog i argumentovanog odgovora nema, ali je zato potpuno smisleno, opravdano i argumentovano reći da Incko nije zaslužio ništa drugo do najobičniju nulu.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
