Tanasić: Nedovoljna briga o srpskom kao nacionalnom jeziku

Tanasić je rekao da prijemni ispiti na fakultetima u Srbiji pokazuju da je malo interesovanje za studije srpskog jezika, što se već nekoliko godina ponavlja, dok je nekada „ispod crte“ ostajalo dosta studenata sa dobrim rezultatima iz srednje škole.

- Naravno, postavlja se pitanje – zašto je to tako? Mislim da nije baš ni teško odgovoriti, ako se vratimo u kontekst onoga o čemu govorimo – a to je pitanje statusa srpskog jezika kao nacionalnog jezika na srpskom govornom i narodnom prostoru koji nije ni izdaleka onakav kakav bi trebalo da bude - istakao je Tanasić.

Prvo, nigdje se, kaže on, ne drži do važnosti dobrog poznavanja srpskog jezika, nigdje na bilo kojem radnom mjestu ne pitaju nekog, kada dođe da traži posao, kakvo je njegovo poznavanje srpskog jezika, nego kakvo mu je poznavanje engleskog jezika.

- Kao da mi poslove obavljamo na engleskom jeziku, kao da svi radimo za engleski dvor ili na engleskom dvoru. Naravno, to prodire u svijest naroda, kako roditelja i uopšte okruženja, tako i do mladih. Mi ne možemo kriviti mlade, što oni gledaju šta će studirati, da poslije imaju cijenjen i pristojno plaćen posao - pojasnio je Tanasić.

On je kao još jedan razlog naveo i to da nastavnici, odnosno profesori srpskog jezika u osnovnoj i srednjoj školi, kako u Srbiji, tako i u Republici Srpskoj, imaju platu manju od vozača, a da je bilo i situacija da na biroima rada bude mnogo profesora srpskog jezika.

- Na profesora srpskog jezika se gledalo kao na običnu radnu snagu, ako je na tržištu višak, onda ih ne moramo ni plaćati pristojno. A šta smo dobili? Dobili smo to da imamo malo studenata srpskog jezika. A opet neprirodno i nenormalno smo smanjili potrebu za nastavnicima srpskog jezika - istakao je Tanasić.

On je ukazao i na to da je ukinuta obaveza lektorskih službi svuda tamo gdje se srpskim jezikom služi, kako u administraciji, tako i u novinarstvu, izdvačakim službama, a osim toga u školama je mali broj časova srpskog jezika, manje nego u većini evropskih zemalja.

- Dvije su posljedice toga - da nastavnici sa tako malim brojem časova ne mogu da dostignu kvalitet nastave, obrazuju đake u onoj mjeri kojoj bi trebalo, a drugo je, na takav način zatvorili smo i mjesta za zapošljavanje profesora srpskog jezika - kaže on.

O tome koliko se drži do srpskog jezika govori i činjenica, istakao je Tanasić, da niko ne izučava srpski jezik na fakultetima, ne u smislu da ga studira kao na studijskim grupama, nego da ga izučava, kako bi dobro poznavao srpski jezik i mogao njime da se služi i osposobljavao se za funkcionalnu pismenost.

- Sve to je, dakle, jedna opšta slika našeg nezadovoljavajućeg stanja kada je u pitanju odnos prema srpskom jeziku - ocijenio je on.

SRPSKI JEZIK POSTAO NEBITAN KAO MARKSIZAM

Tanasić je naveo da i društvene mreže imaju dodatni negativan uticaj na ukupnu jezičku situaciju, te istakao potrebu da se i u Srbiji i u Republici Srpskoj promijeni svijest prema srpskom jeziku kao nacionalnom - da se djeca uče o značaju svog jezika, o jezičkom nasljeđu, onda bi se stvorili uslovi da djeca više uče i srpski jezik i činjenice o njemu.

- Onda bi za te društvene mreže, i uopšte za strane jezike, prije svega engleski, ostajalo manje prostora. Ovako, pošto je srpski jezik postao nebitan, kao nekada predmeti - marksizam, opštenarodna odbrana ili domaćinstvo, pa se onda djeca zabavljaju nečim. Posebna je priča naš odnos prema jezičkim uticajima, prije svega engleskog jezika. Nas je okupirala angliština bez ikakve potrebe - rekao je Tanasić.

Zbog takvog odnosa prema srpskom jeziku, nema nikakve izgrađene svijesti o brizi o njegovom učenju, čuvanju, njegovanju srpske jezičke kulture, da se ne poteže za engleskim jezikom svaki put kada to nije opravdano i da se unose engleske riječi u srpski jezik bez njihovog prilagođavanja srpskom jeziku.

Tanasić je istakao da srpska struka na to ukazuje, posebno Odbor za standardizaciju srpskog jezika, ali da država nema dovoljno sluha niti ima formiranu jezičku politku, a tek nedavno su Srbija i Srpska dobile zakone o zaštiti srpskog jezika i pisma ćirilice, ali ih još ni izbliza ne primjenjuju.

- S druge strane, Zakon o rodnoj ravnopravnosti u Srbiji država iz sve snage primenjuje, prisiljava, a to je nemoguć zakon i u stručnom pogledu i u pravnom. Sve su to razlozi nepovoljnog stanja kada je u pitanju upis studenata na studije srpskog jezika i loši rezultati male mature svršenih osnovaca - rekao je Tanasić.

ČINI SE SVE DA SE ĆIRILICI ONEMOGUĆI VRAĆANjE NA NjENO MJESTO

Tanasić je istakao da je srpsko pismo ćirilica i da je dvoazbučje ili digrafija nekada imala smisla kada je postojalo srpsko-hrvatsko jezičko zajedništvo, ali da je i tada bilo nastojanja da se na cjelokupnom srpsko-hrvatskom prostoru istiskuje ćirilica, a postepeno pređe na latinicu.

- Kada se zajedništvo razvrglo, onda je prirodno bilo da svako svoje uzme. Hrvati su svoje uzeli i nema im se ništa zamjeriti. Nama je problem što nemamo ćirilicu u Srbiji i u Srpskoj. Jedno što je ostala stara navika, a drugo što se sa strane i preko domaćih eksponenata inostranih politika i ideologija sve činilo i čini da se onemogući vraćanje ćirilici mjesta koje treba da ima kao srpsko nacionalno pismo - dodao je on.

S obzirom na to da postoje, naveo je Tanasić, programi da se mijenja srpski nacionalni i kulturni identitet, i da su ćirilica sa srpskim jezikom i Srpska pravoslavna crkva danas u centru srpskog nacionalnog identiteta, zato se vrše toliko pritisci da se ćirilici ne vrati njeno mjesto koje joj pripada.

Tanasić je rekao da se, nažalost, u osnivanju Savjeta za jezik ide sporo, da je u Srbiji to tijelo samo osnovano, dok Srpskoj kasni.

- Mogli bismo da damo tračak svjetlosti kako bi u sljedećoj školskoj godini počeo da se mijenja odnos prema srpskom jeziku. Treba da prođe malo vremena da bi se u narodu i društvu osjetila promjena odnosa prema srpskom jeziku. Tada bi se i sve ove posljedice lošeg odnosa prema srpskom jeziku, kao nacionalnom jeziku, eliminisale – i poznavanje srpskog jezika i učenje u školi i interes za studiranje srpskog jezika i književnosti - rekao je Tanasić.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.