“Glasovo” ognjište niče iz pepela

U vrijeme borbe za slobodu, u Župici kod Prekaje, nadomak herojskog Drvara oštru misao, britkim perom na novinski papir, krajem jula 1943. godine zapisali su oni koji su ostavili neizbrisiv trag u novinarstvu. Prvu redakciju tadašnjeg “Glasa” činili su Skender Kulenović, Ilija Došen, Đuro Pucar, Rada Vranješević, Vilko Vinterhalter, Osman Karabegović i Boško Šiljegović. Iz malog mjesta sa skoro tridesetak domaćinstava otisnula se tada velika misao da svjedoči o stradanju naroda koji je krvlju svojom branio ognjišta.

Danas, nakon 76 godina, života u Župici gotovo i da nema. Kuće su porušene u ratu devedesetih, a i one koje su obnovljene nakon rata, zjape prazne. Na prijeratna ognjišta predaka vratilo se svega pet stanovnika. Do mjesta na kome su udareni temelji novinarstva, stiže se uskim poljskim putem. U srcu netaknute prirode, nadomak jezera Župica, iz pepela se izdigla prizemna kuća u kojoj je počelo stvaranje medijske istorije naše Republike Srpske.

Na temeljima kuće u kojoj je štampan prvi broj “Glasa”, a koja je u ratu porušena, jedan od najmlađih potomaka tada najimućnije porodice u selu, Goran Tadić, sazidao je prizemnicu. Ispričao je da je došavši prvi put nakon rata na porušeno ognjište pronašao polupanu mermernu ploču na kojoj je pisalo da je u kući njegovog djeda štampan prvi broj “Glasa”, a koja je sve do trenutka kada su praćeni granatama morali napustiti zavičaj, stajala na kući kao nijemi svjedok burne prošlosti. Sastavio ju je iz dijelova, fotografisao i napravio novu plastificiranu tablu, koju je simbolično, u jeku priprema jubilarnog 15.000. broja “Glasa Srpske”, postavio na ulazna vrata kuće da svjedoči o minulom vremenu.

- Moj otac je rođen u ovoj kući tri godine nakon što je tu štampan prvi broj najstarijeg dnevnog lista u RS i BiH, a ja 1972. godine. Ponosan sam što smo “Glas” i ja rođeni na istom ognjištu - ispričao je Tadić, pokazujući kuću i okućnicu u središtu Župice.

Preci su mu, priča Tadić, kazali da je njihova kuća u davna vremena bila jedna od imućnijih, te je i prva ratna redakcija “Glasa” smještena baš u njihovom domaćinstvu. Prvi broj odštampan je, kako je navedeno na ploči, 30. jula, a pred čitaocima se našao dan kasnije pa se tako 31. jul 1943. uzima kao dan kada je počela istorija najvažnijeg srpskog dnevnog lista sa ove strane Drine.

- Djed i baka su nažalost umrli kada sam imao svega sedam godina, a zajedno s  njima otišla su i svjedočanstva o tom vremenu. Sjećam se da su sve do rata na godišnjicu štampanja prvog broja dolazile delegacije iz “Glasa” kako bi obilježili taj značajan datum - rekao je Tadić i dodao da bi volio da opština, pa i institucije Srpske pomognu, da se kuća uredi i postane svojevrstan muzej koji bi se sigurno našao na mapi kako studenata novinarstva, medijskih radnika, tako i brojnih turista.

Svojim kćerkama je, kaže, ispričao onoliko koliko i on zna, a to je, dodao je, dovoljno da budu ponosni i prkosni što dijele kolijevku sa listom koji je kroz decenije bio i ostao sluga pravde i nosilac istine.

Osman Karabegović je zapisao da se redakcija “Glasa” sa štamparijom premjestila u avgustu  1943. godine iz Župice u Ribnik. U svojoj blistavoj istoriji nekoliko puta je doživio promjenu imena, “Banjalučke novine”, “Krajiški list”, “Glas srpski” , a od 2003. godine nosi današnji naziv “Glas Srpske”.

Kolijevka kulture pisanja

Načelnica Drvara Dušica Runić kaže za “Glas Srpske” da Drvarčani mogu i treba da budu ponosni na to što je prvi broj “Glasa Srpske” štampan u Župici i što je i taj segment utkan u istoriju grada.

- Svima nam služi na ponos i nadam se da će i u godinama koje dolaze Drvar biti kolijevka kulture pisanja. Iako je opština trenutno u teškoj finansijskoj situaciji, dugoročno gledano, razmišljaćemo o tome da kuća u kojoj je “Glas” nastao,  uz odobrenje vlasnika, postane značajna turistička odrednica - istakla je Runićeva.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.