Danas je Vidovdan, praznik u kome se prepliću istorija i običaji
Srpska pravoslavna crkva (SPC) danas proslavlja Vidovdan, praznik posvećen Svetom velikomučeniku knezu Lazaru i svim srpskim mučenicima koji su poginuli u Boju na Kosovu 1389. godine.
Na liturgijama u svim pravoslavnim hramovima pominje se stradanje koje je ostavilo vječnu poruku na istoriju, etiku i tradiciju srpskog naroda.
Knez Lazar je stradao u Boju na Kosovu 1389, od turske ruke.
Kosovska bitka postala je ključna odrednica srpske istorije, prije svega zbog svjesne žrtve. U boju je poginuo i sultan Murat, što je jedinstven slučaj u turskoj istoriji.
Vidovdan ili praznik sjećanja na kosovsku pogibiju obilježen je crvenim slovom u kalendaru SPC, a za naziv praznika vezuje se Sveti Vid koji je, prema „Prologu“ vladike Nikolaja Velimirovića, porijeklom sa Sicilije.
Ovaj svetitelj hrišćanstvo je zadužio podvizma u vrijeme cara Dioklecijana, velikog progonitelja hrišćana.
Isti datum u kalendaru SPC pominje se i kao praznik starozavjetnog proroka Amosa - slave srpskog kneza Lazara koji je poginuo na taj dan, a u navečerje praznika se svojim velmožama pričestio u crkvi Samodreži na Kosovu.
Prema „Prologu“, SPC istog dana slavi i svog patrijarha Jefrema, koga je Sabor izabrao 1375. godine i koji je „1382. vjenčao kneza Lazara za cara“.
Sticajem neobičnih okolnosti Vidovdan se pokazao kao važan datum u nizu momenata srpske prošlosti.
U tom smislu najčešće se ima u vidu da je upravo na Vidovdan 1914, Gavrilo Princip ubio Franca Ferdinanda Habzburškog, prestolonasljednika Austrougarske, nakon čega je počeo Prvi svjetski rat.
Upravo na Vidovdan potpisan je 1919. Versajski mirovni sporazum, između zemalja Antante i Njemačke, vinovnice Prvog svjetskog rata.
Na Vidovdan 1921, godine Ustavotvorna Skupština Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca izglasala je prvi Ustav zajedničke države, koji će biti zapamćen kao Vidovdanski. Država je proglašena ustavnom, parlamentarnom monarhijom s dinastijom Karađorđević na čelu.
Na Vidovdan 1948, u Bukureštu je objavljena Rezolucija o stanju u KPJ kojom je sovjetski vođa Staljin, posredstvom Informacionog biroa komunističkih partija (Informbiro ili Kominform) osporio vrh KPJ. Rezolucijom su pozvane zdrave snage da zbace čelnike KPJ,zbog revizionizma.
Pokazaće se da će taj događaj, odnosno odbacivanje Rezolucije Informbiroa, trasirati potonju nesvrstanu politiku Jugoslavije.
Godine 2001, upravo na Vidovdan, Tribunalu za bivšu Jugoslaviju u Hagu, izručen je Slobodan Milošević, bivši predsjednik Srbije i Savezne republike Jugoslavije.
Vidovdan je zvanični državni praznik u Srbiji, u znak sjećanja i poštovanja prema svima koji su stradali za otadžbinu.
Vidovdan se proslavlja dostojanstveno, mirno, bez veselja. U svim pravoslavnim hramovima služi se parastos vojnicima palim na bojnom polju i svim do danas postradalim mučenicima koji su na razne načine život dali za pravoslavnu vjeru.
Prema narodnom vjerovanju, važno je šta će se na ovaj dan vidjeti, jer će se kasnije baš u tome imati uspjeha.
Vidovdanska trpeza ove godine je posna, jer pada u vrijeme Petrovskog posta.
Postoji i običaj da žene uoči Vidovdana beru travu vidovčicu i stavljaju je pod jastuk da bi usnile svog izabranika.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
