Brojne opštine u Srpskoj imaju bogatstvo, a dobijaju mrvice

Milijana Latinović Radošević
Brojne opštine u Srpskoj imaju bogatstvo, a dobijaju mrvice

BANjALUKA - Više od polovine lokalnih zajednica u Republici Srpskoj, njih 35, i u novo ljeto ući će sa epitetom izrazito nerazvijene i nerazvijene, a ono što ih godinama svrstava u te kategorije i koči ih na putu napretka jesu tanki izvorni prihodi od prirodnih bogatstava, nezaposlenost i sve veći odliv stanovništva.

Prema odluci Vlade Srpske, u kategoriji izrazito nerazvijenih lokalnih samouprava iduće godine ostaće Berkovići, Vukosavlje, Istočni Drvar, Istočni Mostar, Istočni Stari Grad, Jezero, Kalinovik, Kneževo, Krupa na Uni, Kupres i Lopare. Društvo im prave Novo Goražde, Osmaci, Oštra Luka, Pelagićevo, Rudo, Srebrenica, Trnovo, Čajniče i Šekovići.

Iako mala opština na jugozapadu Srpske, Jezero je lokalna zajednica u kojoj se svaki dan nešto novo dešava i realizuju brojni projekti, a i dalje je u društvu izrazito nerazvijenih.

Načelnica opštine Snežana Ružičić kaže za “Glas” da su sve to projekti koji se realizuju iz donacija i raznih fondova, a ne iz izvornih prihoda.

- Izvorni prihodi zapravo lokalne zajednice svrstavaju u određenu kategoriju. Svi prirodni resursi i bogatstva opština treba da se stave u funkciju malih, izrazito nerazvijenih lokalnih zajednica. Mi već neko vrijeme radimo na izvornom budžetu, a on se konkretno veže za koncesione naknade koje mi treba da imamo od ribnjaka u Jezeru, a koje do sada nismo imali. Uspjeli smo da rasknjižimo prihode za vodne naknade od grada Banjaluke koji su greškom ili nemarnošću u Poreskoj upravi rasknjižavani na Banjaluku, prema sjedištu firme “Tropik ribarstvo”, a ne prema sjedištu resursa - istakla je Ružičićeva.

Dodala je da je Jezero dobilo i dva velika spora sa “Elektroprivredom Herceg-Bosna”, za naknade za potopljeno zemljište.

- To bi takođe trebalo da postane redovan priliv. Sve to će i te kako povećati naš izvorni prihod i pomjeriti nas korak naprijed - kazala je Ružičićeva, dodavši da će Jezero u narednom periodu vršiti i procjenu šuma, jer, pojašnjava, njihovim šumama upravlja šumarija “Gorica” iz Šipova.

Ona je upozorila da Jezero, ali i mnoge druge male opštine nemaju banku, poslovnice Fonda zdravstvenog osiguranja, Poreske uprave, i još mnogo republičkih servisa kroz koje bi ostvarivali prilive novca.

Zamjenik načelnika opštine Berkovići Bojan Samardžić kazao je da se sve ove lokalne zajednice suočavaju sa velikim izazovima, od demografije, nedostatka javnih usluga, zapošljavanja i tome slično.

- Postoji niz sistemskih rješenja koja bi popravila položaj ovih opština. Prije svega smatram da i Vlada treba da ima volju da bude pružena podrška ovim opštinama, da bude donesen zakon o finansiranju jedinica lokalne samouprave u okviru kojeg bi bio definisan fond koji bi predstavljao stabilan izvor finansiranja za ove male opštine. Potrebno je stimulisati investitore koji namjeravaju da dođu u ove opštine - naveo je Samardžić.

Naglasio je da je problem i nedostatak ljekara i prosvjetara te umjesto stimulacije opstanka tih kadrova na terenu je evidentno otimanje.

- Taman kada nađemo i zaposlimo ljekara, taj isti ljekar dobija ponudu od većih zdravstvenih ustanova i odlazi iz naše opštine - upozorio je Samardžić.

Smatra da je ključno da lokalne samouprave upravljaju resursima koji se nalaze na njihovoj teritoriji.

U nešto boljoj poziciji od pomenutih kategorisani su Bratunac, Višegrad, Vlasenica, Donji Žabar, Kostajnica, Ljubinje, Nevesinje, Novi Grad i Petrovac. Društvo im, u kategoriji nerazvijenih, prave i Petrovo, Ribnik, Rogatica, Han Pijesak, Šamac i Šipovo.

Prvi čovjek Nevesinja Milenko Avdalović kazao je za “Glas” da vjeruje da će ova opština u naredne tri, četiri godine izaći iz kategorije nerazvijenih.

- Zahvaljujući energetskim objektima i benefitima koje ćemo imati od njih vjerujem da ćemo se popraviti. U izgradnji je vjetropark, hidroelektrana “Dabar” i vjerujem da imamo veliku šansu da budemo razvijeni - istakao je Avdalović.

Komentarišući generalno kategorizaciju lokalnih samouprava, Avdalović je kazao da za neke opštine nema nikakve šanse.

- Zar očekujete da Kalinovik ili Čajniče pređu iz izrazito nerazvijenih u nerazvijene opštine? Pa kako? Tamo nema kadrova, zubara, obućara, mesare, pekare. Ima mjesta koja su umrla, samo to još niko nije javio - zaključio je Avdalović.

Strategija

Snežana Ružičić je istakla da je Narodna skupština Republike Srpske donijela Strategiju o jednakom razvoju Srpske, a da se taj jednaki razvoj još ne dešava.

- Savez opština i gradova bi trebalo posebno da se bavi izrazito nerazvijenim opštinama. Potrebna je strategija razvoja i opstanka izrazito nerazvijenih opština, jer samo sa tim lokalnim zajednicama u kojima je jako i stočarstvo i poljoprivreda možemo opstati, jer jako selo čini i jak grad - zaključila je Ružičićeva.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.

© AD "Glas Srpske" Banja Luka, 2018., ISSN 2303-7385, Sva prava pridržana