Svaki grad ima srce, samo Derventa dušu
DERVENTA - Narodno zborovanje je neodvojivi pratilac ovdašnjeg čovjeka, što najbolje ilustruje Derventski vašar koji već 172 godine baštini tradiciju zabave i veselja, preživjevši ratove, razne vlasti i zakone. Opisan u novinskim člancima i književnim djelima, nijemi svjedok tek rođenih ljubavi i pratilac dervenćanskog življa u srećnim i nesrećnim trenucima, sada je dobio i svoju izložbu koja će od zaborava otrgnuti mnogobrojne vašarske aktivnosti.
Izložba pod nazivom “Vašar je bio, a na vašaru...” biće otvorena sutra u 20 časova na tradicionalnoj manifestaciji “Noć muzeća” u Narodnoj biblioteci “Branko Radičević” u Derventi. Zainteresovani građani imaće priliku da tokom cijelog ljeta besplatno pogledaju postavku i nauče mnogo toga o Dervetskom vašaru, od prvih zborovanja pa sve do današnjih dana.
Autorka izložbe i direktorica Narodne biblioteke u Derventi Mirjana Plisnić za “Glas” kaže da je Derventski vašar jedna od najstarijih manifestacija u BiH i jedan od najvećih događaja tog tipa na prostoru bivše Jugoslavije, a uvršćen je i na listu nematerijalnog kulturnog nasljeđa Republike Srpske.
- Zbog značaja manifestacije rodila se želja da vašar predstavimo putem izložbe i na taj način javnosti prezentujemo sve ono što je bilo zanimljivo tokom njegovog životnog vijeka. Izložba prati vašar od samog početka do savremenog doba kroz 28 foreksa. Postavka se završava sa 172. vašarom, koji je održan lani, i može se dopunjavati u budućnosti. Štampan je i katalog koji detaljnije opisuje vašar - istakla je Plisnićeva i dodala da je dokumentaciju za potrebe izložbe prikupljala godinu i po.
Cilj joj je bio da se sve zanimljivosti o ovoj manifestaciji, izuzetno važnoj za sve Dervenćane, ali i za cijeli srpski živalj, skupi i zabilježi na jednom mjestu i time otrgne od zaborava.
- Derventki vašar je od nastanka najznačajniji događaj u gradu. Služio je kao jedinstvena prilika za prikupljanje i razmjenu informacija, dogovaranje poslova, upoznavanje mladih, a danas ima zabavni i privredni karakter. Preživio je tri rata, razne zakone, promjene vlasti, premještanje sa lokacije na lokaciju. Izuzetno je važna njegova duhovna vrijednost. Može se reći da svaki grad ima srce, a da Derventa ima dušu. Te rečenice se provlače kroz postavku - dodala je Plisnićeva.
Podataka o vašaru, priča Plisnićeva, i nema baš mnogo pa su joj glavna literatura tokom istraživanja bili novinski članci.
- Najviše informacija sam pronašla u “Derventskom listu”, lokalnim novinama koje izlaze već 111 godina, pa se cijela izložba faktički sastoji od isječaka, slika i opisanih doživljaja naroda na vašaru. Dio podataka je i iz “Glasa komune”, dobojskih novina koja su izlazile pedesetih i šezdesetih godina prošlog vijeka. Koristila sam i literaturu derventskih pisaca - kazala je Plisnićeva i pozvala sugrađane da pogledaju postavku.
Istorijat
Derventski vašar je privredno-zabavna manifestacija koja se održava svake godine na pravoslavni praznik Veliku Gospojinu, 28. avgusta. Prema istorijskim podacima i narodnim predanjima, početak održavanja vašara veže se za izgradnju pravoslavne crkve Uspenja presvete Bogorodice u Derventi. Podizanje crkve, na molbu pravoslavnih vjernika, odobrio je fermanom osmanski sultan Abdul Medžid 1851. godine. Početak izgradnje crkve vjernici su obilježili iste godine narodnim veseljem - prvim vašarom. Praznik Velika Gospojina proglašen je 1992. godine krsnom slavom Dervente, a vašar je nazvan Velikogospojinski sabor.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
