Objavljena knjiga o Lazaru Trifkoviću, velikom dobrotvoru Srpske crkve i prosvjete, rodoljubu i istoriografu

Ova knjiga govori o kulturnom i vjerskom životu Srba u Prnjavoru u drugoj polovini 19. vijeka kao i o težnjama za oslobođenje srpstva u vrijeme Bosanskohercegovačkog ustanka. Pored kratke istorije prnjavorske parohije, prikazuje se i građanski život, zadužbinarstvo i pregalaštvo na polju prosvjete i kulture starog Prnjavora.

Knjiga se bavi i prosvjetnim životom i Srpskom školom, te u njoj po prvi put izlaze podaci o početku rada prosvjete u Prnjavoru kao i spiskovi svih učitelja Srpske škole od 1843. godine do početka Prvog svjetskog rata. U knjizi je opisan rad crkveno-školskih odbora i njihovo zalaganje za prosvjetu kao i za izgradnju Hrama Svetog Georgija.

U Istraživačkom centru „Iskon“ ističu da autor pišući o djelima Lazara Trifkovića objelodanjuje njegove zasluge za srpsku prosvjetnu i nacionalnu misao.

Autor Bojan Milijašević navodi da je u dugoj istoriji srpskog stradanja Lazar Trifković prepoznao obrazac nacionalnog života, za "Nebesku Srbiju", i u prvom povoljnom istorijskom trenutku, u vremenu buđenja nacionalne svijesti u 19. vijeku kao stražar na svetosavskoj stazi u prnjavorskoj maloj varošici pokazao primjer plemenitosti, čestitosti i velikog rodoljublja.

U drugoj polovini 19. vijeka, kako ističe autor, nije bilo prostora nastanjenog Srbima koji nije čuo za ime Lazara Trifkovića iz Prnjavora. Bio je uzor Srbima i srpskoj omladini, nadahnut najčistijom iskrom ljubavi prema srpskom rodu i njegovim najvećim svetinjama: crkvi i školi.

-Lazar je bio čovjek izrazitog duha, predstavnik građanske inteligencije koji je svojim životom i djelom svjedočio da crkva, prosvjeta i kultura imaju isti zadatak – da čuvaju uspomenu na sve što je sveto u srpskom rodu. Kao čestiti trgovac, bio je veliki narodni i crkveni dobrotvor, te nije bilo nijedne kulturne, nacionalne i opštekorisne akcije u široj okolini koju Lazar nije finansijski pomogao. Bio je poznat kao čovjek široke dobročiniteljske ruke, naročito kada je trebalo pomagati siromašne i nevoljne. Značajno je pomagao i one koji supisali za narodnu prosvjetu, a nisu mogli sami štampati svoja djela.Finansijsku podršku je smatrao svojom rodoljubivom obavezom. Sve što je sticao tokom života: znanje, bogatstvo, ugled i kontakte, stavljao je na raspolaganje srpstvu, crkvi i siromašnima. Kao predsjednik Srpsko-pravoslavne crkveno-školske opštine bio je glavni dobrotvor Srpske škole i zaslužan za njen opstanak u najtežim vremenima, a u isto vrijeme i ključna ličnost pri gradnji Hrama Svetog Georgija u Prnjavoru - kaže Milijašević.

Ova knjiga se bavi i ulogom Lazara Trifkovića kao istoriografa u periodu od 1875. do 1878. godine, kada je nezadovoljstvo srpskih seljaka preraslo u ustanak i oružanu pobunu. To je bio jedan od značajnih događaja koji stoji u tijesnoj vezi sa neizbježnim i konačnim izdisajem otomanske imperije na evropskom tlu i preraspodjelom sfera uticaja tadašnjih evropskih sila.

-Ove godine se navršava tačno 128 godina od njegovog upokojenja, a vrijeme je učinilo da današnji Prnjavor ne pamti ni Lazara ni druge velikane iz naše prošlosti. Tim ljudima se generacije koje su dolazile nisu dostojno odužile - naglašava autor knjige.

Sve što je u ovoj knjizi napisano o Lazarevom životu i radu, rezultat je dugogodišnjih istraživanja periodike i arhivske građe.

Recenzent knjige Nebojša Mićić naglasio je da nam iznova i ova knjiga pokazuje šta jedan pojedinac može učiniti za zajednicu – jedan koji naselje izdiže u status varošice i pronosi njeno ime gdje god Srbi žive, i drugi koji vijek i po nakon toga prinosi i čuva svijeću spomenicu na izuzetnog Lazara Trifkovića. Sa ovom knjigom, ističe se u recenziji, Lazar biva oživljen da svjedoči poput onog biblijskog iz Vitinije, i obojen rukom ikonopisca pozvan da svojim svijetlim primjerom pokaže put i istinu u iskušenjima novog vijeka.

Finansiranje ovog projekta pomogli su Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije, Sekretarijat za vjere Vlade Republike Srpske i Opština Prnjavor.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.