Istražuje selo kojeg više nema
PRNjAVOR - Penzionerski dani ostavljaju Vladi Ciparu više vremena da se bavi istorijom doseljavanja sunarodnika, Slovaka, na Balkan, odnosno prnjavorsko područje. Saznao je mnogo interesantnih detalja, putovao, raspitivao se, prikupljao pisana dokumenta...
Činjenica da je ostao posljednji Slovak na području prnjavorske opštine dodatno ga motiviše da istraje u započetom poslu.
- Dvije porodice Cipara doselile su ovdje 1895. godine. Prethodno su boravili u okolini Osijeka, ali im se nije dopala slavonska ravnica. Tražili su brdovitiji kraj, koji bi ih podsjećao na rodno selo Drhle Pole, u slovačkoj opštini Bišča. Odabrali su Ralutinac, kod Prnjavora, gdje su decenijama živjeli - rekao je Cipar.
On je dodao da su se bavili poljoprivredom. Bilo je mnogo djece, a malo imanje, pa su djedovi, sinovi, a imao ih je šestoricu, počeli da se raseljavaju. Iz ekonomskih razloga jedni su nastavili da žive u Slavonskom Brodu, gdje je bila jaka industrija, a drugi su krenuli u okolinu Sremske Mitrovice.
- U Ralutincu su nekada u jednom šoru bile dvije češke, četiri slovačke i osam slovenačkih porodica. Živjeli su tu još Hrvati i Ukrajinci. Ukupno je bilo 26 domaćinstava. Danas je slika Ralutinca drugačija, tužnija. Ostalo je jedno staračko domaćinstvo sa dva člana, u drugoj kući su majka i sin, u trećoj samo jedna starica. To je praktično selo kojeg više nema. Ostali su samo tragovi okućnica, gdje se nekada živjelo i uživalo - ističe Cipar.
Putovao je Vlado i u zemlju svojih predaka, u gradić Bišča, koji pripada regiji Žilina. Pronašao je tamo grobove nekoliko dalekih predaka, dobio razna vrijedna dokumenta iz zemljišnih knjiga.
U svojoj, lijepo uređenoj kući u Prnjavoru čuva stare fotografije i raznu drugu arhivu porodičnog karaktera. A kada je porodica u pitanju, u Prnjavoru na pravi način funkcioniše čehoslovačka zajednica. Supruga Margareta, penzionisana prosvjetna radnica, je Čehinja, rodom iz prnjavorskog sela Maćino Brdo. Mjesto gdje je rođena, baš kao i Ralutinac, sve više nestaje. Česi sa Maćinog Brda mjere se tek dvocifrenim brojem.
U Prnjavoru od prije dvije godine postoji Udruženje nacionalnih zajednica, što supružnici Cipar podržavaju, nadajući se da će članovi ove organizacije znati da čuvaju od zaborava ono što je nacionalno bogatstvo prnjavorske opštine.
Mladi
Supružnici Cipar ostaju kao čuvari nacionalne tradicije, kulture i običaja.
- Ovi mladi nisu baš zainteresovani da se bave istorijom naroda kojima pripadaju. Može se to reći i za prnjavorske Ukrajince, Poljake, Italijane... Malo njih zna maternji jezik, zemlje svojih predaka i sve drugo što je elementarno poznavanje svoje prošlosti. Drugačiji je, nažalost, danas stil života - rekao je posljednji prnjavorski Slovak.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
