Grahovo: Postojbina pravoslavlja, junaka i istorije
Bosansko Grahovo, zapadnokrajiška opština uz samu granicu sa Hrvatskom, svjedoči o vjekovnom postojanju pravoslavlja u ovom dijelu BiH
Područje Bosanskog Grahova bilo je naseljeno još od praistorije, a u prilog tome svjedoči lokalitet Gradina, gdje su vršena arheološka ispitivanja i pronađene praistorijske posude, predmeti iz rimskog doba, kao i ostaci zidova srednjovjekovnog grada.
Na uzvišenju Gradina do dolaska Turaka je, prema predanju, postojao drevni pravoslavni manastir koji su sazidali monasi iz Dalmacije.
Paroh grahovski prezviter Savko Plavšić priča da je, prema narodnom predanju, manastir sagrađen na mjestu gdje se nekad nalazio rimski grad i da je bio u životu do dolaska Turaka.
"Njihovim dolaskom, kaluđeri su rastjerani, a manastir porušen", rekao je sveštenik Plavšić.
Kasnije su, kako navodi, pravoslavni hrišćani sazidali crkvicu koja je bila u bogoslužbenoj upotrebi do sredine druge polovine 19. vijeka.
"Zbog dobrog položaja na kome se crkva nalazila, Turci su je utvrđujući se za odbranu od srpskih ustanika 1874. godine pretvorili u redifsku kasarnu i oko nje napravili šančeve da bi je dvije godine kasnije prilikom boja na Grahovo, zapalili i porušili", kaže sveštenik Plavšić.
On podsjeća da je crkva obnovljena 1880. godine, ali nije bila dugo u upotrebi pošto je opet postradala, odnosno oštećena od udara groma.
U periodu od 1905. do 1925. godine bogosluženja su se obavljala u crkvenoj brvnari smještenoj ispod sela Ugarci.
Sadašnji hram Svetih apostola Petra i Pavla, kaže, sagrađen je 1925. godine na malom uzvišenju u neposrednoj blizini današnjeg centra Grahova, a osveštao ga je Sveti sveštenomučenik Petar Zimonjić, tadašnji mitropolit dabrobosanski.
Paroh grahovski navodi da je ovaj hram djelimično stradao tokom i poslije Drugog svjetskog rata, a obnovljen je tek šezdesetih godina prošlog vijeka.
Crkva je devastirana krajem posljednjeg rata, a obnavljana je 2007. godine.
Prije mjesec dana, kaže, počela je sanacija dijela krova i obnova fasade na hramu Svetih apostola Petra i Pavla u Bosanskom Grahovu, što je, kako ocjenjuje, dokaz da je vjera osnov za život čovjeka.
"Poslije ovih radova potrebno je renovirati unutrašnje zidove koji su oštećeni od vode i vlage, okrečiti kao i obnoviti pod. Radovi su trenutno stali zbog loših vremenskih uslova i nedostatka sredstava. Ako Bog da na proljeće se nastavlja sa obnovom", kaže sveštenik Plavšić i poziva ljude dobrog srca da se uključe u obnovu ovog hrama.
Plavšić je naveo da se danas živi u teškim vremenima punim iskušenja, ali da je najljepše u Krajini, na svom ognjištu.
"Pravoslavlje je važno u životu svakog čovjeka, a pogotovo na ovim mučeničkim područjima Krajine, gdje treba da budemo dostojni predaka", kaže sveštenik Plavšić.
On je poručio da ne treba posustajati, da ljubav prema Bogu treba da bude na prvom mjestu i da će se Gospod za ostalo pobrinuti.
Iz Bosanskog Grahova potiču Gavrilo Princip, prota Vojislav Bilbija, svetitelj Miloš /Bilbija/, fudbaler Milan Borovnica, ali i mnogi drugi koji su svijetom pronijeli ime ove opštine.
Život u ovoj maloj zapadnokrajiškoj opštini danas sporo teče, čeka se obnova infrastrukture, otvaranje radnih mjesta, borba je za opstanak i ostanak. Srbi povratnici su svoji na svome, hrabri i prkosni baš kao što su planine Dinara i Šator - stamene i gorde.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
