Časovnik sa zgrade Muzeja Hercegovine u Trebinju otkucava sate
Trebinje - Sa zgrade Muzeja Hercegovine u Trebinju danas su se, nakon više od deset godina, čuli otkucaji časovnika koji je na tom mjestu postavljen 1904. godine, kada je završena izgradnja tadašnje austrougarske kasarne.
Direktor Muzeja arheolog Ivana Grujić rekla je novinarima da je riječ o mehaničkom mehanizmu časovnika koji otkucava na svakih sat vremena, a broj otkucaja pokazuje broj časova, naglašavajući da on nostalgično podsjeća Trebinjce na slavnu prošlost srednjovjekovnog Trebinja.
Iako su se ranije otkucaji čuli u cijelom gradu, u Muzeju kažu da su sada otkucaji tiši, ali da će ih građani Trebinja i gosti svakako čuti.
Grujićeva navodi da je Trebinje grad koji ima slavnu prošlost i da je upravo jedan od pokazatelja te prošlosti časovnik koji se nalazi na zgradi.
"Puštanjem u rad ovog sata želimo da podsjetimo da Muzej Hercegovine čuva uspomenu na austrougarski i turski okupatorski period", istakla je Grujićeva, napominjući da časovnik nije radio posljedih godina zbog radova na rekonstrukciji zgrade Muzeja.
Ona je ukazala da je značaj puštanja časovnika u rad veliki samim tim što se nalazi u zgradi austrougarske kasarne koju je vojska Kraljevine Jugoslavije 1918. godine naslijedila nakon pobjede u Prvom svjetskom ratu i oslobođenja od okupatora, od kada je bila u njenom vlasništvu do 1921. godine.
Grujićeva je, govoreći o istorijatu časovnika, napomenula da je on iz austrougarskog perioda i da se nalazi na mjestu gdje se u srednjem vijeku nalazila kula zvonik koja je tada obilježavala časove svojim zvonom.
"Srpska srednjovjekovna palata koja se ovdje nalazila imala je svoj zvonik. U 18. vijeku, tokom turske okupacije i preinačavanjem starog srednjovjekovnog grada u vojni garnizon, ta kula zvonik se pretvara u sahat-kulu", kaže Grujićeva i dodaje da u BiH ima dvadesetak sahat-kula.
Ona ističe da od srednjovjekovne kule zvonika, preko sahat-kule, koja je pozivala na molitvu svoje vjernike, do 19. vijeka - kada je Austrougarska odlučila da preinači njen krov, kula zvonik do danas liči na sve srednjoevropske građevine ovog tipa.
Ono što je sigurno, dodaje Grujićeva, jeste da su se, bez obzira na to ko je vladao ovim prostorima, na mjestu gdje se nalazi Muzej Hercegovine od 12. do 13. vijeka čuli otkucaji sata.
Grujićeva dodaje da su se javni mehanički časovnici u Evropi pojavili u 11, odnosno 12. vijeku, a da se prvi javni mehanički sat pojavio 1404. godine u Moskvi, sagrađen za knežev dvor u Kremlju, ističući da postoji inicijativa mašinskih inženjera iz Beograda koji žele da osnuju muzej srpskog časomerstva, gdje bi se prikazali svi časovnici koji su postojali u srednjovjekovnom periodu.
Rekonstrukciju mehanizma časovnika na Muzeju Hercegovine 1994. godine izvršili su majstori Gojko Ninković i Savo Ambulija, koji su zaslužni što je i ovaj put sat u funkciji.
Ninković kaže da su prije dvadeset dvije godine očistili mehanizam i poluge koje idu prema ploči sa kazaljkama, napravili tegove koji su bili u lošem stanju, te promijenili sajle koje pokreću časovnik i na Đurđevdan ga pustili u rad.
On objašnjava da su sada izvršili određene sitne popravke i korekcije, ali da su na mehanizmu svi dijelovi iz austrougarskog perioda, osim tegova i sajle, koje su naknadno ugradili.
U Muzeju ističu da je petnaestak godina sve javne časovnike u Muzeju i gradu održavao Tiho Kijac, radnik ove ustanove.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
