Vojin Mitrović za "Glas": Pad potražnje je so na ranu
Tehnološki napredak i ljudski kapital su ključni faktori za uspjeh privrede, ali i za prevazilaženje izazova koji ugrožavaju domaću prerađivačku industriju, jer samo moderno opremljena preduzeća mogu premostiti nedostatak narudžbi tako što će se specijalizovati za proizvodnju novih proizvoda ili unaprijediti pružanje usluga.
Istakao je ovo u intervjuu za “Glas” ministar privrede i preduzetništva RS Vojin Mitrović osvrćući se na otežane uslove poslovanja i negativne statističke pokazatelje koje bilježi domaća industrija od početka godine.
- Naša prerađivačka industrija, koja predstavlja i nosilac razvoja naše privrede, suočava se sa brojnim izazovima. Poslovanje najznačajnijih sektora ugroženo je smanjenjem narudžbi od inostranih partnera, zbog čega je potrebna veća podrška za nabavku nove opreme i tehnologije - rekao je Mitrović i dodao da je u nadležnosti ministarstva na čijem je čelu dio prerađivačke industrije, među kojima su, između ostalog, sektor metalne i elektroindustrije, proizvodnja papira te industrija tekstila i kože.
GLAS: Kako ocjenjujete stanje u domaćoj prerađivačkoj industriji?
MITROVIĆ: Na makroekonomske pokazatelje prerađivačke industrije značajno su uticala globalna kretanja, odnosno opšta inflacija, pad ukupne ekonomske aktivnosti i potražnje. Tu je i konkurencija na tržištu, prvenstveno iz azijskih zemalja, kao i uticaj krize uzrokovane ratnim dešavanjima u Ukrajini i na Bliskom istoku. Smanjenje potražnje na tržištima glavnih trgovinskih partnera Srpske uticalo je na pad obima industrijske proizvodnje, a istovremeno je zabilježeno smanjenje obima spoljnotrgovinske razmjene i rast spoljnotrgovinskog deficita. Pored navedenih problema, prerađivačku industriju opterećuju i oni s kojima se susreću duže vrijeme, zastarjelost proizvodnih tehnologija i procesa, nedostatak obrtnih sredstava, problemi sa likvidnošću te nedostatak kvalitetne radne snage.
GLAS: Da li su privrednici tražili pomoć u prevazilaženju krize od Vlade RS i u kojim granama je najteža situacija?
MITROVIĆ: Nije bilo posebnih zahtjeva za pomoć upućenih ka ministarstvu, a najteža situacija je u industriji tekstila, odjeće i kože, koja se odnosi na lon poslove, jer su izuzetno osjetljivi na fluktuirajuću ponudu i potražnju na evropskom tržištu.
GLAS: Ima li sektora koji nisu pogođeni krizom?
MITROVIĆ: Rast industrijske proizvodnje tokom osam mjeseci ove godine ostvarilo je nekoliko sektora koji su u nadležnosti ministarstva. To su, između ostalog, proizvodnja električne opreme, proizvodnja mašina i opreme, računara, elektronskih i optičkih proizvoda, te proizvoda od gume i plastičnih masa.
GLAS: Prognoze privrednika nisu optimistične ni za narednu godinu. Može li im Vlada RS pomoći da pronađu kupce na novim tržištima?
MITROVIĆ: Izlazak na nova tržišta u uslovima globalne krize i određenog pada potražnje u evropskim zemljama je izuzetno izazovan za malu privredu, koja nudi ograničene količine robe i kapacitete za brzo prilagođavanje. Ipak postoje instrumenti kojima se može unaprijediti naš izvozni potencijal, među kojima je institucionalna pomoć u povezivanju sa novim partnerima.
GLAS: Koliko novca je ove godine Vlada RS dala privredi kroz razne programe podrške?
MITROVIĆ: Shodno budžetu sprovodimo kontinuirano sistemske mjere podrške privredi kroz nekoliko programa. Na ime podsticaja za direktna ulaganja u periodu od 2019. do 2023. godine izdvojena su 38,52 miliona KM. S obzirom na to da su u prethodnoj godini dodijeljeni podsticaji za investiciona ulaganja postigli odgovarajuće efekte i opravdali očekivane rezultate, u ovoj godini za te namjene planirana su 14,4 miliona KM. Za digitalnu transformaciju, tehničke inovacije, organizaciju sajmova, zajedničko učešće na sajmu i očuvanje starih, umjetničkih zanata i domaće radinosti u periodu 2021 - 2023. godina izdvojeno je 2,6 miliona KM.
GLAS: Industrija bilježi pad zaposlenih, a najavljeno je i dodatno smanjenje broja radnika. Šta Vlada radi kada je riječ o tom pitanju?
MITROVIĆ: Pored tehnološkog unapređenja ključno je da rastu plate u realnom sektoru. Nastavljamo sa pružanjem podrške privrednim subjektima kroz podsticaj za povećanje plata. Od jula 2019. do decembra 2023. godine odobreni su podsticaji za povećanje plata radnika u ukupnom iznosu od 72,78 miliona KM. U toku je obrada zahtjeva za period od januara do juna ove godine, a budžetom za 2024. obezbijeđeno je 15,5 miliona KM.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
