Švajcarac podiže rate
Banjaluka - Rate po osnovu kredita vezanih za franak ponovo bi mogle da podivljaju nakon što je švajcarska valuta drastično ojačala u odnosu na evro.
Franak je ojačao za 29 odsto u odnosu na evro, nakon što je centralna banka Švajcarske saopštila da odustaje od trogodišnjih napora da vrijednost svoje valute vještački održi na niskom nivou. Svega nekoliko minuta nakon objavljivanja saopštenja centralne banke da ukida granicu koja je sprečavala da evro padne ispod 1,20 franaka, švajcarska valuta je ojačala na 0,85 franaka za evro, da bi se tokom dana stabilizovala na kursu od 1,02.
Vijesti iz Švajcarske unijele su paniku i među dužnike u RS koji su kredite vezali za franak. Strah je veći jer su se 2011. godine zbog jačanja franka suočili sa ogromnim rastom duga i rata kredita.
Predsjednik Udruženja "Švajcarski franak" Brane Milošević kaže da se plaše još goreg scenarija nego iz 2011. godine, navodeći da su korisnici kredita u francima potpuno nezaštićeni.
- Agencija za bankarstvo RS nije zaštitila prava korisnika kredita u francima, kao što je to slučaj u Srbiji, Hrvatskoj ili Mađarskoj. Nemoguće je da se kredit odobrava u francima ako je marka zvanično platežno sredstvo. Zbog toga sa svakim rastom vrijednosti franka dužnicima raste glavnica, a ne kamata - navodi Milošević.
Bankari kažu da će rate po osnovu kredita u "švajcarcu" neminovno naglo porasti, a jedino rješenje za dužnike vide u konverziji kredita u drugu valutu.
- Sumnjam da se mnogo građana i pravnih lica zadužilo u francima, ta vrsta kredita je bila zastupljenija ranije. Na sceni su pojedinačni ugovori jer je regulisano da svaka kamatna stopa mora biti odrediva, ali će generalno isti problem imati sva lica koja su podigla kredit sa valutnom klauzulom - kaže sekretar Udruženja banaka BiH Mijo Mišić.
On ističe da dužnici probleme koje donosi jačanje franka mogu izbjeći ukoliko izvrše konverziju kredita.
- Hipo banka je, na primjer, svim licima koja su se zaduživala u "švajcarcima" nudila mogućnost konverzije takvih kredita u marku ili evro. Svi koji to nisu uradili sada imaju problem - naglašava Mišić.
Veliki broj građana i pravnih lica podizao je kredite vezane za evro, jer su ranije bili mnogo povoljniji nego zajmovi u domaćoj valuti ili evru. Zbog naglog jačanja franka mnogi su, međutim, došli u situaciju da poslije nekoliko godina vraćanja kredita duguju više nego što su bili dužni čim su ih podigli.
Mjere
Centralna banka Švajcarske odustala je od kontrole kursa franka koju je uvela u septembru 2011. godine. To je učinila s ciljem zaštite švajcarske ekonomije od ozbiljnih rizika zbog evropske dužničke krize, ali smatra da ta mjera više nije opravdana.
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
