Karcinom skraćuje radni vijek zaposlenima u RS
Banjaluka - Maligna oboljenja su vodeći uzrok gubitka radne sposobnosti zaposlenih u Srpskoj, a stručnjaci ističu da je glavni krivac za rast broja oboljelih od karcinoma osiromašeni uranijum koji je korišćen tokom NATO bombardovanja.
Istakli su to u Fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) RS i naglasili da karcinomi od 2015. godine postepeno preuzimaju vođstvo kao glavni uzročnik invalidnosti ili gubitka radne sposobnosti u postupku ostvarivanja prava na invalidsku penziju, a danas su ubjedljivo najzastupljeniji.
- Trend rasta oboljelih od raka vidljiv je u izvještajima organa vještačenja i za samo šest mjeseci ove godine, od ukupno 2.286 ocjena radne sposobnosti kod zaposlenih, karcinom je uzrok invalidnosti u skoro 30 odsto slučajeva. Slijede ga kardiovaskularne bolesti sa 21,5 odsto i duševne bolesti sa oko 17 odsto - istakli su u Fondu PIO.
Dodaju da je gotovo ista situacija bila i lani, kada su organi vještačenja nalazom, ocjenom i mišljenjem utvrdili da su maligne bolesti u najvećem broju slučajeva bile glavni krivac za gubitak radne sposobnosti. Oni su naveli da su u prethodnom periodu, do 2014. godine, bolesti srca bile vodeći uzročnik gubitka radne sposobnosti, a sada zauzimaju drugo mjesto.
- Iako nema konačnih i opšteprihvaćenih ocjena stručnjaci kao glavni uzrok obolijevanja od karcinoma na prvo mjesto stavljaju NATO bombardovanje osiromašenim uranijumom na samom kraju Odbrambeno-otadžbinskog rata 1995. godine - istakli su u fondu i dodali da je dvadesetak godina od ozračivanja period kada dolazi do eskalacije ove bolesti.
Naglašavaju da su uzročnici, osim radioaktivnog zagađenja životne sredine i način življenja u savremenom dobu, koji obiluje stresnim situacijama, kao i ishrana mesom i drugim proizvodima sumnjivog kvaliteta, što daje kompletnu sliku i direktnu vezu sa dominacijom karcinoma.
Nacionalni koordinator za maligna oboljenja u RS Zdenka Gojković kaže da je u Srpskoj vidljiv trend rasta broja oboljelih na godišnjem nivou, ističući da je kod muškaraca najučestaliji karcinom pluća, debelog crijeva, te prostate, dok žene uglavnom pogađa karcinom dojke, debelog crijeva i grlića materice.
- Naročito je u porastu rak testisa, a zabrinjavajuće je što se smanjuje starosna granica kod žena koje obolijevaju od grlića materice i dojke. Nedavno smo na liječenju imali osobu od 30 godina koja nam se javila sa karcinom debelog crijeva koji je već metastazirao - rekla je Gojkovićeva.
Ona je istakla da osiromašeni uranijum zasigurno ima uticaja na povećanje broja oboljelih, ali da ne postoje konkretni dokazi, jer na prostoru RS nisu sprovedena mjerenja nivoa zračenja.
- Veliki broj oboljelih od karcinoma je među onima koji su izbjegli iz Hadžića i odselili se na područje Bratunca, tako da priča o bombardovanju ima smisla - rekla je Gojkovićeva i dodala da su neki od uzroka i pušenje, stil života, nepravilan način ishrane, hrana puna konzervansa, te voće i povrće koje je u velikoj mjeri prskano pesticidima.
Osiguranici u inostranstvu
U Fondu PIO ističu da je približno ista zastupljenost pomenutih oboljenja kao uzroka invalidnosti i u ocjenama radne sposobnosti za osiguranike fonda sa prebivalištem u inostranstvu.
- Za šest mjeseci ove godine za naše osiguranike sa prebivalištem izvan Srpske u slučajevima gdje je utvrđen gubitak radne sposobnosti karcinomi čine 25,7 odsto, bolesti srca 24,5 odsto, a duševne bolesti oko 20 odsto - rekli su u fondu.
*Podaci Instituta za javno zdravstvo RS
Broj novooboljelih od malignih bolesti u RS po godinama
2005. god. - 3.907
2010. god. - 4.986
2015. god. - 5.972
Broj umrlih od malignih bolesti u RS po godinama
2005. god. - 2.673
2010. god. - 2.670
2015. god. - 3.113
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici i Twitter nalogu.
